Son yerel seçimler ve buna bağlı ortaya çıkan ittifak politikaları konusunda farklı gelenekten gelen eski Yürütme Kurulu üyelerin dayatmalarına karşı, diğer Yürütme Kurulu üyelerin partinin daha önceki tavrının devam etmesi konusundaki ısrarı üzerine alınan uzlaşma kararını çeşitli düzeylerde yine zorlayarak deforme etmeleri ile yaşanan süreç aslında tek bu konularla da sınırlı değildir.
Yeni parti Yürütme Kurulunun konuyla ilgili kamuoyuna açıklamasına da yansıdığı şekli ile 4 ana konu üzerindeki farklı yaklaşımlar bugün itibari ile partinin kendini ısrarla yeniden yapılandırmasını dayatmaktadır. ‘Seçim’, ‘ittifaklar’, ‘örgütlenme’ ve ‘kitleselleşme’ olarak da tanımlanan ana tartışma unsurları dışında, ahlaki ve etik yaklaşımlardan ortaya çıkan kimi davranış biçimlerinin de insani ilişkileri de etkilediği ve bir grup üye ile bu zemin üzerinde yan yana durabilme koşulları ortadan kalkmıştır.
Ancak bunun anlamının da bölünme olmadığı süreç tamamlandığında kendini rahatça ortaya koyacaktır.
Seçimler önemli değil ama seçimsiz de olmaz mı acaba?
Son yerel seçimler öncesinde de benzer süreç, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yaşanmış, ikinci tura kalan Denktaş-Eroğlu ikilisinden, Eroğlu’nun desteklenmesi şeklinde ciddi zorlama yapılarak partinin politikalarında sap(tır)ma yapılmaya çalışılmış ama Eroğlu’nun ikinci tur seçimlerinden çek(tir)ilmesi ile bu süreç hasır altı edilebilmişti -ki hasır altı edilmiş olmasının doğru bir tavır olmadığı bugün yaşanan süreçle kendini ispatlamış durumdadır.
89 yılından beri çalışmalar yürüten parti, önüne çıkan ilk zorlama olan üç muhalefet partisinin oluşturduğu DMP(Demokratik Mücadele Partisi) isimli ittifak partisine katılmayı red etmesinin politik nedenlerini belirlerken dikkate aldığı ana unsur hala geçerliliği kormaktadır. Parti, seçimlerle ilgili kararını verirken kuzeydeki demokratik ortamı değerlendirmiş ve işgal koşullarında ve herşeyin Türkiye tarafından kontrol edildiği, militarizmin hakim olduğu bu ortamda seçimlere yatırım yaparak meclis içine planlar yapmanın mümkün olmadığını tesbit etmişti. Parti, bu koşullar altında, seçim platformunu olanakları ve imkanları nisbetinde görüşlerini kamuoyuna açıklayabileceği bir araç olarak kullanmak konusundaki çeşitli Kurultay Kararlarını ve Sekreterya Kararlarını da bugüne kadar uygulamaktaydı. Kuzeydeki rejimin ne niteliğinin değişdiği ne de demokratik bir ortamın sağlandığı ile ilgili herhangi bir verinin olmadığı bu koşullarda seçimlerle ilgili başlayan tartışma aslında pek de sağlam bir zemine oturamamaktadır…
Bir yerde hata yapıldı ama kim ve nerde?
98 yılında partinin 4. Kongresi ile partinin adı ve programı ile birlikte kimi değişikliklere gidildi. Amaçlanan, rejime karşı süren mücadelenin yükseltilmesiydi. Ama mücadelenin yükseltilmesinin anlamı tavizler vererek ve popülist politikalarla kitleselleşme olmadığı kesindi.
Bu süreçte partiye katılan farklı dönemlerde CTP’den istifa edenler ile farklı kesimlerde politik yaşamlarını sürdürmüş yada ilk kez politikaya katılanlarla birlikte, yeni kadrolar ve yeni motivasyonla çalışmalara başlanmış ancak özellikle uzun yıllar CTP Parti Başkanlığını da yapmış Özker Özgür ve onun çevresindeki kimilerinin hala daha eski alışkınlıklarını sürdürmesi sonucu önce kısmi olarak örgütlenme anlayışı konusunda sorunlar çıkmaya başlamıştı. Ancak bu gelen sorunlar dalgasının ilk habercisiydi.
2000 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ayrılığın ciddi boyutlarda olduğunun ilk işaretleri alındı ve yapı içinde huzursuzluklar artmaya başlamıştı.
Özellikle CTP’den kopup gelenlerin büyük bir kısmının ya geri dönmesi yada pasifleşmesi, YKP içinde çalışan kimi kadroların 98 sonrası çeşitli nedenlerle pasifleşmesi, partinin yeni projelerinde sıkıntıya neden olmaya başlamıştı ve 98 sürecin ana ayaklarından olan kadroların yenilenmesi tamamlanamamış oluyordu.
YBH sürecinin diğer ana unsurlarından olan partinin politikalarının yayıngınlaştırılması ve çeşitlendirilebilmesi de başarısızlığa uğradıktan sonra (-ki kısmı pratik başarılar yanında ciddi olarak ele alındığında partide özellikle 5. Kurultay sonrası ciddi bir politik zaafiyet yaşamaya başladığı gerçeği ile karşı karşı olduğumuzun değerlendirmesini ayrıca değerlendirilmesi gereken bir olgudur-); 2001 yılında 6. Kurultay sonrasında oluşturulan Parti Meclisinin seçtiği yeni Yürütme Kurulu istenildiği gibi çeşitlendirilemeyerek/yenilenemeyerek özellikle Genel Sekreterlik mevkiğinde değişikliğe gidilememesiyle tüm Kıbrıs’ta ve uluslararası alanda elde ettiği yüksek prestije rağmen ortak proje ömrünü tamamlamış oluyordu.
Örgüt dediğinin nasıl ol(ma)ması gerektiğinin kısa tahlili
YKP sürecinde yaşanan kendiliğinden/kadro zaafiyetinden kaynaklanan tek adam parti izlenimini ortadan kaldırmak için görevsiz bir Genel Sekreterlik yaratılmış ve sürekli değiştirilmesi ile bunun kurumsallaşmaması ilke edinilmişti. Ancak, son süreçte yaşanan dayatmalardan biri de bu mevkin kurumsallaştırılması istenci oldu.
Yaşanan sorunlardan önemli bir tanesi de örgütlenmede yaşanan, örgütlenmeye bakış ve bunun pratiğe yansıması oldu. 89 yılında parti (YKP) kurulurken parti iç çalışmalarla ilgili önemli değişiklikler yapılmıştı. Kurultayı tüm üyeye açarak ve parti içinde farklı görüşlerin çalışma yapabilmesini tüzükle güvence altına alarak yeni tip sol örgütlenmenin önünü açılmaya çalışılmıştı. ‘Yatay örgütlen’me tanımlarına vurgu yapılarak tepeden direktif yağdırıldığı ‘dikey örgütlenme’nin çalışmamasının ve bu yolla üyenin partiye yabancılaştığı düşüncesi geliştirildi.
Ancak son süreçte özellikle Genel Sekreterlik mevkini kurumsallaştırma dayatması ciddi olarak ortaya çıkması ile örgütlenmeye bakış açısındaki bu derin görüş ayrılığı da kendini ciddi bir sorun olarak ortaya çıkardı.
Partinin ana düşüncelerine zıt bir şekilde kimi üyeler tarafından Genel Sekreterlik makamına önemli anlamlar yüklenmekteydi. ‘Parti disiplini’ gibi yada ‘parti gibi parti’ olunması bahaneleriyle, Parti Meclisinde tüzük gereği Genel Sekreterliğin görevsiz olmasına rağmen kendi kendini görevli sayarak ve toplantılar sırasında makama sürekli atıflarda ve hatırlatmalarda bulunulması ve parti içi kurumlara sözlü müdahale edilmesi gibi somut olaylarla da bu konudaki tavrın özellikle son dönemde ‘gelenekselleştirilmesiyle’ makamın kurumsallaşmasının pratikte yaşama geçirilmesi tırmandırılmaktaydı.
İttifak: kimsenin yanıtı bulamadığı zor bir soru, ne yanyana ne de ayrı ayrı olmaz mı?
İttifak politikalarının yorumlanışında yaşanan farklılık da ciddi sorunlardan biriydi ve en önemli ayrışma noktalarından biri oldu.
CTP’nin büyük sol olma iddiası yaklaşımlarına yansımaktadır. CTP Yöneticileri, gücü kendi lehine çevirmek için eşit düzeyde ittifaklara değil küçüklü büyüklü ilişkilerin olduğu ortak mücadele biçimlerine ilgi göstermektedir. CTP Yönetimi, yapılan eylemlerde de kendi güç ve olanaklarını seferber ederek özellikle eylem alanında baskın bir konuma gelmekte ve bu şekilde de kitlelerin içinde partiyi öne çıkarabilmektedirler. Bu yaklaşım eşit düzeyli, ilkeli güç birliği önünde engel oluşturmaktadır. İttifak olmadan da iş yapabilmek yada daha büyük projeler için burjuva veya küçük burjuva kesimleri ile de güç ve eylem birliğine girmek seçenekleri ile özellikle genel anlamı ile yapılan sol içi ittifaklara sıcak yaklaşmamaktadırlar.
TKP, kendi içindeki sağ unsurlar nedeniyle ve sosyal demokrasinin verdiği bulanık ideolojilerinde dolayı sürekli olarak yalpalamakta ve iç muhalefette rejime karşı muhalif bir hat çizdiği izlenimi yaratsa da, bunun yanılsama olduğunu halen daha Ledra Palace Otel’de süren Slovekya Elçiliği öncülüğündeki iki toplumlu etkinliklerdeki tavrı ile ortaya koymaktadırlar.
Diğer önemli somut pratik ise geçen aylarda BILBAN ve IKME’nin düzenlediği yuvarlak masa toplantısında AP Milletvekilleri ve Alman Milletvekillerinin de olduğu ortamda, TKP temsilcisinin, kuzeydeki rejimin demokratikliği konusunda YBH temsilcileri ile girdiği ağır polemikti.
Aslında yaşanan çelişki bir anlamı ile özünde CTP’nin de yanılsaması olan ‘KKTC’ olgusunun tanınması veya meşru kabul edilerek onun zarar görmesinin engellenmesi bunun da sonucu olası bir çözümün iki devletliliğe doğru olduğu ve ‘KKTC’ güçlenerek (kon)federe devletin eşit ve onurlu ortağı olabileceği yanılsamasıdır.
Aslında gerçek olan, kuzeydeki sosyo-ekonomik yaşamın sanal bir ortamda herşeyin yapay ve heran yıkılabilecek kadar esnek dizayn edilmiş olmasıdır.
Kuzeydeki rejimin kurduğu veya kurguladığı herşey kum üzerine yapılan kaleler gibidir. Geleceğe yatırım yapmak yerine günü kurtarmaya yönelik düzenlemelerle yaşamın devam etmesi sağlanmaktadır. Ancak diğer sol diye tanımlanan siyasi partiler bu yanılsama içinde iç politikada bu sanal ortam içindeki düzenlemelerin daha iyi yapılması iddiası ile açılan ve adına seçim denilen münhale ciddi ciddi aday olarak yanılsamanın parçaları olmaktadırlar.
Bu koşullar altında, tüm hedef, bilgi ve becerisini bu rejimi yıkmaya odaklamış bir siyasi oluşumla yan yana dahil gelmek istememeleri yada yan yana gelişlerini silikleştirmeye yada anlamsızlaştırmaya çalışmaları doğaldır.
Bugünkü durumda, bu siyasi partilerle kalıcı ittifaklar aramak yada kalıcı işbirlikleri düşünmek yanlış olur. Çözüm konusunda belki çok zorlanarak da olsa rejimin bir kısmı ile çelişkiye düşebilecekleri gerçeğini kabul ederek ama bunun da samimiyetinin ciddi ciddi düşünülmesi gerektiği asla akıldan çıkmadan, çözüm sürecine etki yapabilmek için kimi yer ve zamanda ‘ortak eylem’ler geliştirilebilir. Onun dışında yapılacak çok da ciddi şeyler yoktur.
YBH’nın, seçimlerin bu anlamlara gittiği ortamda bu münhale katılarak iddia ortaya koyması, onun kuruluş ilke ve iddialarına aykırıdır. Bu koşullar altında seçim ittifakı da partinin tüm görüşlerine aykırıdır. Zaten partinin 6. Kurultayında da ‘seçimlerin çare olmadığı’ alınan kararla bir kez daha teyit edilmişti.
“Dün ne yazdığım önemli değil, hatta bugünküler bile çünkü ben onları az önce unuttum” teorisi ile ortaklık olabilir mi?
Afrika gazetesi çevresinin bulunduğu pozisyon, popülist politikalara kendini kaptıranların aklını sürekli karıştırmaktadır. Tirajına bakarak daha çok kişi tarafından okunmak veya ilgi gösterilmek gibi içi boş ve yüzeysel nedenlere dayanan ittifak önerileri de ciddiye alın(a)mayacak kadar anlamsızdır.
Afrika gazetesi çevresinin sürekli makas değiştiren politikaları ile kimi seçimlere boykot, kimine de bizzat katılarak ama her seferinde diğer önerisinin de öz eleştirisini vermeden; boykot dediğinde katılan tüm partileri (ki YBH dahil) rejimin uşağı olmakla, katıldığı seçimlerde de (yine YBH dahil) kendini desteklemeyenleri ya rejimin uşağı yada korkaklık vs gibi ağır ithamlarla suçlayarak çelişkiler çizmektedir. Ancak çeşitli zamanlarda kimi gelişen olayların ardından ittifak talep ettiğinde de yaptığı saldırıların hiçbir zaman hesabını vermeye yanaşmamaktadır.
Geçen sene Kıbrıslı Gazetesi yazarlarından Fuat Veziroğlu ile girdiği polemikte Şener Levent o zaman Avrupa olan gazetedeki köşesinden Dome Otel Kumarhanesi sahibinden borç olarak para aldığını yazmıştı – ki bu polemik mahkeme tutanaklarından yapılan alıntılarla desteklenmişti. Polemikten çıkan ana sonuçta da iki gazetenin de bu kumarhane patronundan para aldığı ama Şener Levent’in bunu borç olarak aldığı ve geri ödediği biçiminde gelişerek sonuçlanmıştı. Bu sene içinde girilen başka bir polemikte Yeniçağ gazetesindeki köşesinden Alpay Durduran’ın bunu hatırlatması üzerine siyasi uslubun çok dışında çirkin bir şekilde Afrika Gazetesi köşe yazarları yazılar yazmışlardır. Bu ilk defa olmamış daha önce de YBH üyelerine ve Yeniçağ gazetesi yazarlarına da siyasi etikten uzak çirkin saldırılar yapılmıştı.
Ahlaki ve etik zeminden uzak bir hatta mücadele veren, partiye de saldırılarda bulunan ve yaptıklarıyla partinin görüşlerine ve mücadelesine de zarar veren kimi zaman kendilerini gazete kimi zamanda parti olarak tanımlayanlarla ittifakı düşünmek sanırım yalnız küçük siyasi çıkar peşinde olanların hayata geçirmek isteyeceği bir düşünce biçimidir.
Herşeye rağmen partinin tavrı, tüm bu saldırılara rağmen, bu yayın organına karşı rejimin anti demokratik ve karanlık saldırıları karşısında tereddüt etmeden tepki koyması ile mücadele anlayışını küçük hesaplara bağlamak değil rejimin her türlü saldırısı karşısında, saldırıyı görenle dayanışmak olarak geliştirmiştir ama karşı tarafın tavrı bunu karşılayacak samimiyette hiç bir zaman olmamıştır.
Tüm bunlara ek olarak da son dönemde partileşerek kendi logosu ile bile çelişkiye düşenlerin, gazetenin çıkış sürecinde parti gazetelerinin çokca eleştirisi yapanların bugün parti gazetesi çıkarmaya başlaması sanırım yalnızca mizahi olarak ele alınabilecek bir konudur…
Büyük parti nasıl olunur? Kitle mi yoksa kütle mi partisi olunmalı
Son dönemde yaşanan diğer polemik konusu da ‘halka gitmek’, ‘halk için politika’ ve ‘partinin büyümesinin engellenmesi’ gibi sol tartışma tarihinde de hep yer bulan ve kolay kolay da sonlanamayacak kısır döngüdeki tartışmaydı.
‘Halkın istediği politikalar’ veya ‘halk için politikalar’ gibi makyevelist politikaları içinde ciddi bir biçimde barındıran teorilerin ardına sığınarak ve partiyi büyütme iddiası ile yola çıkanların elbette ulaşacakları yer mümkün olanın savunulması ve diğer sol iddialı siyasi partilerle benzeşmektir. Bu da partinin yıllardır sürdürdüğü mücadelesine son noktayı koymak anlamına geleceği açıktır.
Partinin büyümesi, tabanda yayıngınlaşması methodlarının geliştirilmeli, her üyenin bilgi derecesini ve bilinç derecesini üst düzeye çıkarılması ile rejime karşı sürecek mücadelenin başarıya ulaşmasında önemlidir.
Bu konuda yaşanmış iki yakın geçmiş örneği hatırlatmakta yarar var. Üyesine tam anlamı ile güven(e)meyen CTP, 90’ların başında girdiği koalisyonda rejimden gelen tüm ciddi dayatmalar karşısında kırılmamak için kamış politikasına uygun olarak rüzgar yönünde eğilerek atlatmıştı. Benzer şekilde TKP’de girdiği koalisyonda da benzer deneyimleri yaşadı. Tüm yapılan dayatmalara rağmen sol iddialı partiler direniş yerine rejime entegre olup darbeyi hasarsız atlatma yoluna gitmişlerdi.
Ancak bir süre önce çok uzağımızda Venezüalla’da ABD destekli askeri darbe girişimi halkın direnişi ile geri püskürtülmüş ve sola ait önemli bir kimlik olan direnme kültürü bir kez daha hatırlatılmıştı.
Kitleselleşme yada kitle partisi olmak ile kütle partisi olmak arasındaki ciddi fark sol içinde ciddi olarak geçmişte tartışılmış ama bugün sanki daha önce hiç tartışılmamış gibi polemik yada demogoji devam etmektedir.
Kütle partisi daha çok popülist oluşumların tercihi olan, partiyi parmak sayıları ile ölçen, partinin gücünü kelle sayısı ile eş varsayan yaklaşımların vardığı bir yapılanma türüdür.
YKP sürecinde de, YBH sürecinde de, partinin kitleselleşmeye nasıl baktığının net şekilde ortada olmasına rağmen, sol bir partinin kitleselleşmeden ne anladığının yada anlaması gerektiğinin net şekilde ortada olmasına rağmen, dayatılan “partinin küçültülmesi” iddialarının aslında ciddi bir yanılsamadır.
YBH parti tüzüğünde üye tanımlaması ve üyeye bakış açısı ile bu konudaki tartışmalara neden olmaksızın ne anlanılması gerektiği ortadır. Her parti üyesi partinin programı ve ilkelerini benimseyen ve bunun için her an mücadele etmeye hazır kişidir ve görevsiz üyenin olmaması tüzüğe göre esastır. Parti görüşleri ve ilkeleri ile çelişen ama kitleselleşme adı altında her bireyin parti üyesi olması gerçek anlamı kitleselleşme değil kütleselleşmedir…
Ey dost unutma, sağcılar için de solcular için de birlikten kaçmak hainliktir
Tüm bu farklı yaklaşımların olduğu koşullarda, ‘birlik yalnız birlik’ sloganı altına sığınarak, tüm olanak ve gündemini neyin ve kimlerin çok net olarak anlaşılamayan ‘birliğin korunması’na adayarak rejime karşı mücadele edebilmek lüksüne sahip olmadığımız gerçektir. Bu koşullar altında parti, kendini yeni koşullara göre zaaf ve eksikliklerini iyi tesbit ederek yeniden yapılandırmalı ve rejime karşı mücadeleyi daha etkin olarak yürütebilmeyi sağlamalıdır.
Gelişen süreçte bazı çevreler yıllardır tam olarak ne anlama gittiği anlaşılamayan kelimelerini yanyana dizerek ittifak yapmayanları suçlayarak politikalar üretme yolu gideceklerdir. Herkesin bir yerde olması gerektiği genel doğrusu ile hareket eden sol ve sağ iddialı tüm demokrasi hayranlarının kendileri ile birlik olmayanları ayni kelimeyi kullanarak suçlamaları aslında politik yaşamımızın sığlığından başka birşey değildir. İlkeli, düzeyli ve farklılıklara tolerans gösteren ilişkilerin geliştirilmesiyle ve yalnız kendi için demokrasi değil, diğerinin haklarına da saygı gösteren benzeşik politik görüşlerin veya paralel mücadele edenlerin bir araya gelmesi ile çağdaş ittifaklar kurulabilir ve yaşayabilir.
Ayrışma süreci üzerine ve sonuç
Son dönemdeki parti içindeki ayrışmada, bir grup partili, parti tüzüğü ve ilkelerine aykırı şekilde, parti içinde duruyormuş gibi yaparak ama parti dışında ayrı bir merkez oluşturarak partiden koptuklarını net şekilde ortaya koymaktadırlar. Parti içi kanat oluşturduklarını iddia ederek ciddi bir demogaji yapmaya çalışmalarına rağmen, parti içi kanatın nasıl olabileceği ve bunun hizipden ayrılması gerektiği parti tüzüğünde net olarak yazmaktadır. Parti içinde partiye rağmen basın açıklamaları yayınlamak ve bundan çıkar elde etmeye çalışmak iyi niyetten yoksun bir davranıştır.
İyi niyetten yoksun diğer yaklaşım tasfiye kelimesi arkasına sığınılarak yapılmaktadır. Partinin yürütmesinden sorumlu kurumlarından ayrılmalarına rağmen tüzüğüne göre partinin yönetim kadrosu olan Parti Meclisi üyeliklerini hiçe sayarak ve aslında parti içindeki mevkiye verdikleri önemi de ortaya koyan bir yaklaşımla tasfiye kelimesi arkasına sığınarak politika üretilmesi ciddi politik bir yaklaşım değildir.
Parti Meclisi kararlarının çiğnenmesi yada deforme edilmesi, parti tüzüğüne aykırı davranış biçimleri, parti tüzüğünü yok sayan politik anlayış tarzları ve yukarda detaylandırmaya çalıştığımız görüş ayrılıkları ile kendilerine bir grup adı da veren bu bir grup üye ile ortak mücadele koşullarının kalmadığı hatta kendilerini ittifak politikalarına adadıklarını iddia etmelerine rağmen parti içinde ittifakı dahil sağlayamayarak kendileri ile çelişkiye düşdükleri gerçeği ile karşı karşıyayız. Bu aşamadan sonra parti içinde birbirimizi hırpalayarak, aktiviteleri sabote ederek yaşamanın koşulları kalmadığı ortadadır. 98 yılında konuşarak, tartışarak ve uzlaşarak nasıl ki yanyana geldiysek, şimdi de bu projede ayrı düştüklerimizle aynı şekilde ayrılmanın zamanı gelmiştir.
Bu ayrılık ne YKP sürecine geri dönüştür, ne de CTP’den gelenlerin tasfiye edilmesidir; parti içi yeniden yapılanma süreci devam edecek, yeni kadroları ve yeni projeleri ile rejime karşı mücadele yükselerek devam edecektir.
Ortaklaşmalarımız kadar, ayrılıklarımızın da gerçek yanıtlarına tarih karar verecek…
