FİLELEFTEROS gazetesinin bugünkü ana haberi sağlık sektörünün içinde bulunduğu durum. Gazeteye göre, devlet hastaneleri kapasitelerinin sınırlarını aşmış durumda. Özel sektörde ise klinikler birer, birer çöküp kapanıyor. Eczaneler de yaşam mücadelesi içinde. Özel sektör devletten bir yandan ilaç fiyatlarını artırmasını, diğer yandan da özel sektörden de hizmet satın almasını talep ediyor. Sağlık Bakanı ise Genel Sağlık Sistemi’nin 2015 yılında uygulanmaya konması ile bu sorunların çözüleceğini ifade ediyor ve özel sektörün aşırı fiyatlandırma yaptığı görüşünü dile getiriyor. Ekonomik kriz ile birlikte yurttaşlar ağırlıklı olarak devlet hastanelerini kullanmaya başladı ve bu durumda devlet hastanelerinde doktorlar ile hasta bakıcılar da zor durumda kaldılar. Doktorlar yoğun iş yükü nedeniyle bazı durumlarda doğru tedavi veremediklerini belirtiyorlar. Bir doktor bazı günlerde 70 hastaya bakma zorunda kalıyor. Hastabakıcıların da iş yoğunluğu nedeniyle hastalara gerekli ilgiyi gösterememesi nedeniyle hastalar da zor durumlarda kalıyor. Bu arada Meclis bugün devlet hastanelerinde tedavi ücretlerinin yükseltilmesi konusunu ele alacak.
Gazetenin diğer haberlerinden bazıları
Türk tarafı Birleşmiş Milletler’in ayaklarını yere bastırtarak güven artıcı önlemlerin ele alınmasında ilerleme sağlanamadığını açıkladı. Türk tarafı ağırlığı bundan sonra atacağı adımların çerçevesini belirlemeye veriyor. Bu arada Kıbrıs sorununa dâhil olan çevrelerin dikkatleri 2013 Şubat seçimleri sonrasına çevrilmiş durumda. Herkes, yeni dönemde Kıbrıs sorununda yeni bir uğraşının gündeme geleceği değerlendirmesinde bulunuyor. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Aleksandre Dovner de dün adaya gelerek iki liderin özel temsilcileri Yorgos Yakovu ve Osman Ertuğ ile ayrı, ayrı görüştü. Dovner bugün de Cumhurbaşkanı Hristofyas ile Kıbrıslıtürk lider Derviş Eroğlu ile ayrı, ayrı görüşecek.
Kıbrıs Dönem Başkanlığı Avrupa Komisyonu’nun 2014-2020 bütçesine ilişkin öneriyi makasladı. Kıbrıs, Avrupa Birliği’ne üye devletlerin tümünün önerileri arasında bir denge kurmaya çalışıyor. Ancak bu süreçte özellikle Almanya ile flört ediyor. Bu çerçevede Komisyon’un önerilerinin tümünün aşağı çekilmesi gerektiği görüşünü savunuyor. Cumhurbaşkanı Hristofyas da dün AB’nin kurumsal yetkilileriyle görüşmesi sırasında kendisinin, bütçenin daha da arttırılmasından yana olmakla birlikte, özellikle Birliğe mali katkı sağlayan ülkelerin Komisyon’un önerisini kabul etmediklerini, bütçenin aşağı çekilmesi gerektiği görüşünde olduklarını söyledi.
POLİTİS gazetesinin bugünkü ana haberi ekonomi alanında var olan durum. Gazeteye göre, Kıbrıs’ın kamu borçları üst sınıra varıyor ve Rusya’dan kredi alınması durumunda dahi devletin gereksinimlerinin karşılanamaması olasılığı var. Maliye Bakanı’nın Bakanlar Kurulu’na sunduğu öneride de bu uyarı yer alıyor ve Bakanlık Kıbrıs’ın koşullara uymaması durumunda ceza alabileceğini de belirtiyor. Bu arada piyasaların ekonomik göstergelerdeki olumsuzlar nedeniyle Kıbrıs’ı dışlamadığı belirtiliyor. Nitekim Kıbrıs’tan daha kötü koşullara sahip bazı ülkeler piyasalardan borçlanabiliyorlar. Ancak Kıbrıs güvenirlilik sorunu ile karşı karşıya kalıyor. Bakanlar Kurulu’na sunulan 2013 yılı bütçesine göre, alınan az sayıda önlemlerle 2012 yılı sonunda kamu borçları gayri safi hâsılanın %100’üne yaklaşacak. Bankaların yeniden sermayelendirilmeleri için devletin vermek durumunda olduğu meblağ bu orana dâhil değil. Bu koşullarda da Kıbrıs Avrupa Birliği karşısında üstlendiği taahhütleri yerine getirememiş olacak ve ceza ödeme durumunda kalacak. Uluslararası Para Fonu oran olarak gayri safi hâsılanın %120’sine varana kadar kamu borçlarının idare edilebilir bir düzeyde olduğu görüşünü taşıyor. Kıbrıs bankalarının yeniden sermayelendirilmesi için 4,1 milyar avro konulsa dahi bu orana ulaşılmıyor. Maliye Bakanlığı’nın 800–900 milyon avroluk tasarruf paketinin onaylanması durumunda kamu borçlarının oranı %91’de kalacak. Bu durumda da bankaların yeniden sermayelendirilmesi için devletin 5,2 milyar avro verme olanağı olacak. Avrupa Birliği’nde üye devletlerin kamu borçlarının gayri safi hâsılaya oranlarının %60 olması koşulu var. Ancak bu süreçte 2015 yılına kadar üst sınır %65 olarak belirlendi. Bu arada Merkez Bankası Başkanı Panikos Dimitriadis’e göre, Kıbrıs bankalarının sermaye gereksinimlerinin boyutu bankaların verdikleri kredilerin değerlendirilmesi sonucunda belirlenecek. Bu değerlendirme sürecinin Aralık ayında tamamlanması bekleniyor. Bugüne kadar 4 ile 20 milyar arasındaki bir meblağdan bahsediliyor. Bu süreçte Kıbrıs’ın borç oranının gayri safi hâsılanın %120’sini aşması durumunda var olan borçlarda tıraşlamaya gidilmesi olasılığı gündeme gelecek.
ALİTYA gazetesinin bugünkü ana haberi hükümet ile Troyka arasında devam eden temaslar. Gazeteye göre, muhalefetin uzattığı yardım elini tutmayı reddetmesiyle içine girdiği yalnızlık koşullarında hükümet Troyka ile müzakerelerde siyasi seçeneklerini kotlamaya çalışıyor. Maliye Bakanlığı teknokratları kendi önerilerini biçimlendirmiş ve hükümetin müzakere heyetine sunmuş durumda. Şimdi bu heyetin izlenecek müzakere politikalarını biçimlendirmesi bekleniyor. Belirlenecek politikaların Cumhurbaşkanı Hristofyas tarafından da onaylanması gerekiyor. Bu heyet son günlerde sürekli toplantılar yaparak Troykanın 1,1 milyar avroluk tasarruf önerisi için kaynak arıyor. Elde edilen bilgilere göre, bu paket çalışanlar açısından yaşamsal bir öneme sahip. Bu pakette 13. Maaşlar, hayat pahalığı ödeneği, emeklilik sistemi ve ödeneklerle ilgili değişiklikler var. Bu paketle 900 milyon avroluk tasarruf sağlanacak ancak Troyka’nın taleplerinin karşılanması için 200 milyonluk bir tasarrufa daha ihtiyaç var. Somut olarak 13. maaşların kaldırılması ve maaşlardan %15’lik kesinti yapılması yönündeki Troyka’nın önerisine karşı hükümet tüm devlet çalışanlarından aylık bazda %3’lük bir kesinti önerdi. Yüksek maaş alan memurların 13. maaşlarından kesinti yapılması da bu öneriler arasında. Genel kesintinin tepki çekeceği ve bunun sosyal açıdan da adil olarak değerlendirilmeyeceği müzakere heyetini düşündürüyor. Bu arada hükümet, geniş anlamda kamuda çalışma saatlerinin arttırılması yönünde öneride de bulunacak. Bunun için ya her gün için belli bir sürenin çalışma saatlerine eklenmesi ya da haftada bir öğleden sonra daha çalışılması düşüncesi var. Hayat pahalığı ödeneğiyle ilgili olarak da, 31 Aralık 2013 sonrasında bu ödeneğin bir süre daha dondurulması önerisinde bulunulacak. Hükümet, ekonomik durgunluk devam ettiği sürece bu ödeneğin dondurulmasına sendikaların onay vereceğini düşünüyor. Diğer öneriler arasında 100 avro üzerindeki emekli maaşlarında basamaklandırılmış bir kesintiye gidilmesi de var. Bu arada emekli yaşının yükseltilmesi hükümet açısından kırmızıçizgi değil. Hükümetin bir diğer önerisi de bu paketin uygulanma süresinin uzatılması ve beş yıla çıkarılması. Ancak dört yıl da hükümet açısından tatmin edici olacak.
HARAVGİ gazetesinin bugünkü ana haberi Cumhurbaşkanı adayı Stavros Malas’ın dün akşam Lefkoşa’da PEO merkezinde düzenlenen bir toplantıda yaptığı konuşması. Gazeteye göre, burada yaptığı konuşmasında ekonomi ile ilgili konulara da değinen Stavros Malas adaya yabancı yatırımcıları çekmek için atak bir diplomasinin yaşama geçirilmesi önerisinde bulundu. Ayrıca ekonomik durgunluktan çıkış için genç nüfusun değerlendirilmesinin önemini de vurguladı. Aynı etkinlikte konuşan AKEL Genel Sekreteri Andros Kiprianu ise DİSİ’yi ve Cumhurbaşkanı adayı Nikos Anastasiadis’i tezlerini halka açıklamaya çağırdı. Anastasiadis’in siyasi tartışmadan ve tezlerini sunmadan kaçtığına işaret etti.
Gazetenin diğer haberlerinden bazıları
Avrupa Birliği’nin Çok Yıllık Bütçesi üzerinde anlaşmaya varılması konusunda Kıbrıs Avrupa Birliği Dönem Başkanlığı’nın yaptığı çalışmalar Avrupa Komitesi Başkanı Herman Van Rompai, Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ve Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Şultz tarafından olumlu karşılandı. Cumhurbaşkanı Dimitris Hristofyas’ın dün Birliğin kurumsal yetkilileriyle ile Brüksel’de yaptığı temaslarda herkes bu çalışmaların yılsonuna kadar tamamlanması yönünde var olan taahhütlerini yinelediler. Bu bütçenin büyüme ve istihdam olanakları yaratması gerektiği konularında da görüş birliği içerisinde olduklarını ifade ettiler.
Kıbrıs Hava Yolları Yunanistan’da iç hatlardaki uçuş sayısını arttırıyor. Şirket halen yapılmakta olan Atina-Selanik uçuşlarına 28 Ekim tarihinden itibaren yeni destinasyonlar ekleyecek.
