Genellikle şu önemli kavramı mutlaka akılda tutmak şart. Kapitalizim? Konu petrol olunca da; Kapitalist enerji gerçeği ile sistemin rekabet vahşetini de aklın öteki yanına eklemek de gerekiyor. Kapitalist sistemin özü, Kapitalist işleyiş döngüsünde normal ve kriz dönemlerinin hangisinin olduğu* Sorunu yaratanın risk koşulu, rekabet gereksinimi, veya arz talep dengesi olasılığını da iyice analiz etmek önemlidir. Kriz dönemi ile normal işleyen ortam farklılığı; arz talep dengesi nedeni ile dalgalanan fiyatlar, ayrıca, rakibi tavsiye etme adına fiyatlarla oynama silahının kulanımı sonucu; sistemin işleyişinde fiyatlar hep etkilenir. Bazen dayanılmaz koşulların zorlaması veya tam aksi, takibi devredışı brrakma adına fiyatlar hep etkilenir. Koşul dayatması veya karşıta fiayt olarak kulanılır. Ayrıca: konu enerji hele de petrol olunca; sadece üreten merkeze veya dağıtan tekelci güce değil; develtlerin aldıkları vergilerle resmen cebimizden paralar alınır. Ödenen benzin parasında sadece üreten veya dağıtılan kesimelr değil; devletlerin de koydukları vergilerle de fiyatlanma birodenli artar. Bunlar hep güncel yakan petrol gerçeğinin sadece birkaç önemli noktasıdır.
Son günelrde dünya piyasasında iyice petrol fiaytlarının düştüğü görülüyor. Elbet şunu hiç gözden kaçırmıyorum: Kapitalist sistem hala çıkadmadığı kendine göre “finansman krizini” hala yaşıyor. Ancak bakıldığı zaman, Ortadoğu bölgesindeki gerilimler ile belirsizlik gelecek nedeni dahi,; Petrolun fiaytının bukadar aşağıya düşmemesi gerektiğini söylemek gerekir. Üstelik petrol havzalarındaki belirsizlik ile eklenen Ukrayna krizi sonucu; normal işleyecek sistemde fiyatların düşme değil, resmen yükselmesi gerekiyordu. Demeki arz talep veya bölgesel üretim yerlerindeki kriz le son fiyat önemli düşüşünü açıklamaya yetmiyor!
Kapitalist sistem krizde* üstelik enerji rekabeti denizlre dek taşındı.Yine bölgesel yerlerde petrol üretim alanlarında oldukça krizler sıcak savaşlarla epey sorunlu! Bunlar piyasa dengesini olumsuz etkilemesi gerekirdi! Fakat etkileme tam aksi fiyatları düşürtü* Dahası; toplanan OPEK üyeleri de fiyat dengesi için üretim azaltmayı da karara bağlamadılar! Demeki konuyu başka yelpazede de aramamız gerekiyor. Ozaman da klasik Emperyalistler arası rekabetin karşılıklı silahın kulanımı alanına bizi taşıyor. Çünkü hem durmadan yeni enerji kaynakları aranırken, piyasa da öyle oldukça fazla petrol yokken, nedense budenli düşüşün bir önemli başka nedeni olması gerekiyor!
Bence 2 önemli yeni gelişme vardır. Amerikanın piyasaya kaya gazını enerjiye çevirip piyasaya sunma hamlesinin oluşu oldukça önemli. Bunun anlamı şu: üretimi biraz daha fazla pahalı olması nedeni ile de mutlaka bazı petrol kesimleri devre dışı brakması gerekiyor. Özelikle eyer Avrupa pazarı düşünülüyor ise; Rusya bağımlı ticari eksenini kırması şart! Bundan dolayı piyasaya birkaçyıl sonra sürülmesi beklenen Amerikan enerjisinin pazarı için, bazı rakiplerin devredışı brakılması şart. Bunalrdan birisi de Rusyadır!
İkinci önemli nokta ise; Emperyalistler arası rekabetin yansıyış sonucudur: Amerika ve mütefikleri kendielrine rakip gördüğü ve özelikle Ortadoğu projesinde Suriye ayağında karşısına gelen Rusya ile Latin Amerika da başka bir eksen kurmada Venezuela petrol gücü gerçeği sonucu; bu kesimleri tavsiye veya etkisizleştirme adına hamleler yaptılar. Rakip Rusyaı ve Venezuela devletlerini devre dışı brakma adına, mütefikelri olan birçok arap ülkesini de arkalarına alarak, kısa zamanda zarar adına fiaytların düşmesini resmen tetiklediler! Özelikle petrol üretim maliyetinin altına fiyatları çekerek Rusya ile venezuelanın bu piyasadan pazarlarını alma hamleleri olduğu görülüyor. Nitekim anımsayın: AB ülkeleri Rusya enerji bağımlığı sonucu Amerikanın birçok Rusya alehtarı kararına pek de istençle katılmadılar!
Şuanda uygulanan petrol fiyatı maliyetinin çok altında. Ençok zarar gören Rusya ve Venezuela* arap ülkelerinin şehlerinin zaten umurlarında bile değil. Onlar tarihi Amerikan İngiliz teslimiyetin yeniden tarihini yazıyorlar. Onların bu durumda sıkıştıracak bir sosyal tehlike de yoktur! Rusyanın son fiyat ani düşüşlerle zarar gördüğü biliniyor. Yine Amerikan Başkan yardımcısı bizim de sevgili kesimelrimizin sevdiği Baydının oğlunun da özelikle Ukraynada Rusların boşaltılacak yerlerini oğlunun petrol tekelerinin doldurma adımarlı da artık ayuka çıktı!
Petrol fiaytlarının düşmesi, özelikle enerjiye bağlı olan ve ital eden ülkeler için Cari açık bakımından ufak bir iyi haber olabilir. Ama Amerikan kaya gazının piyasada satılması ve Rusya tavsiyesinden eyer olursa; ondan sonra bu lale düşük devrin ardından pekde iyi haberler gelmeyecektir! Bunu aklımızın bir yerine koyalım* Bir de şunu ekleyelim: Fiyatlar düşerken dahi bizim gibi ülkelerde pek fazla dokunmuyorlar. Göstermelik indirimlerle, aslında resmen bu ortamdam devletlerin kasasına daha fazla vergi girmesini de sağlıyorlar. Yarın yeniden tırmanacak fiyatlarla da burada da yansıtmalar olunca; ilerde bedel ahalinin cebinden çıkacaktır. Şimdiden bu önemli olguyu yazmayı uygun gördüm.
Tekrar edelim: Emperyalist sistemde yaşıyoruz. Emperyalist rekabetin tortuları altında yine halklar kalacaktır. Rekabet sözkonusu olan ise; sistemin en acımasız olan enerji tekeleri arası bir durumdur. Ortadoğu rekabetinin siyasal sonuçalrını hep birlikte yaşıyoruz. Öyle halk yararına bir sonuç çıkmasını da beklemeyelim. Petrol denilen kaynaktan sadece üreten devletler değil; bunu dağıtan tekeler ve kulanıma sunan devletlerin asronomik kazancı vardır. Burda şunu görüyoruz: Kıbrıs fiyat düşüşünü fazla hisetmiyor* çünkü: ayni fiayt veya briaz oynayarak, resmen kasaya fazla para halkın cebinden alınıyor. Hatta şu ironi de yaşanıyor: bizde elektrik mazot ile işletilip üretiliyor* Mazot fiaytının epey düşmesine karşın da elektrik fiaytı hiç oynanmadı! Böylelikle basit yurtaşa daha yüksek fiyatlı kar marjinalı enerji de satılıyor!
Tüm bunların toplamına bakın; Kapitalist rekabetin sonucu fiyatların düşürtülürken dahi nasıl bir dünyanın esiri olduğumuzu yeniden yaşayarak öğrenmemiz gerekir. Bir de şunu: bölgemiz ülkelerin çoğu petrol üreticisi veya petrol kaynağı olan ülkeler. Ama hepsi sorunalrla ve sıcak çatışmalarla senelerdir kana boğuluyorlar. Enerjinin karı değil yağması ve kanla sulanan topraklar haline geldiler. Nediyelim: Emperyalizmin genel işleyiş özü budur.
