Sözün özü şu: bir yılı daha yaşamımızdan çıkarıyoruz. Yaşamsal öteki gerçek de “yaşlandığımız” durumu olmaktadır. Geride brakılan veya brakılmakta olan senenin yine kısaca “bıçak sırtında” geçtiğini de özetlemek mümkün! Brakın alınan öncesi sorunların çözülme adımlarını; tam aksine yılımız 2014 oldukça yeni sorunlar üretmekten geri durmadı. Birçok yeni kriz ve inanılmaz faşist örgütler kitabımıza yazdırtıldı. Onca yüklü yılı ufak bir makalede sığdırtmak ise; imkansızdır! Hani bazen kulanılan “yetmez ama” ifadesi, senenin özetlendirilmesinde yeterli kuramdır! Zaten brakın senenin içinden örneklem seçme ile aktarımı; sadece son günlerin adamızda konuşturulmayan haberleri dahi makaleyi doldurmaya yeter ve artar. Örnek mi: Türkiyede Mersin limanı çıkışında yakalanan ve Kuzey Kıbrısdan gönderilen kaçak et olayı dahi; oldukça geniş makalenin yazılmasına yeter ve artar. Hele de insanların barış kelimesine suç veya “hayanlik” yağdırılan resmi idoloji algısı ile kaçakcılıktaki ortaklaşan çıkarın birlikte olma yorumu da kolayca yapılma durumu da vardır. Ama Kuzey Kıbrısın “zengin medya ile kamuoyu” bunu haber dahi yapmadı!
Buna benzer nice olay veya dünyada krizlerle sarsılan ekonomiler veya özelikle Ortadoğu ile Ukrayana kırılma gerilimleri de yılın aynasından yer arayıp bulamayan gelişmelerdir. Fakat yine de adet yerine bulsun diye de tamamlamak ta olan yıl ile alakalı birkaç söz edecem….
Artık 2014 yılı da tarih oluyor. Olaylarını anlatırken tarih ifadesini kulanma sürecine giriyoruz. Bakıldığında da söylenecek çok kalıcı sonuçlar da yaratıldı. Konu ile ilgili dünyanın birçok konusunun gelişme yorumları Ortam gazetesinde ki güncel makalelerde özetlendi! İz brakan yüzü ile senenin geniş özeti makalelere sığdırtılmaya çalışınıldı! Burda daha çok görünümlü sistemsel bir yorumlama uzerinde odaklanacam.
Geride kalmakta olan 2014 yılını salt olaylarla değil; sistemsel gerçeklerle ele almamız gerektiğini yeniden anlayana anlatıyordu. Kapitalizmin özü ile derinleşen ekonomik krizlerin tek tek düzeydeki sarsıntıları yaşanmaya devam edildi. Özelikle Ukrayna krizi ile birlikte resmen Rusya dalgası krizde öne çıktı. Kapitalist sistem hala 2007 yılında girilen aşmazı aşamadığını anlıyoruz. Buna ek olarak da; yayınlanan resmi raporlarda dahi “eşitsizliklerin gelir düzeyinde artığı* yolsuzlukların tetiklendiği* krizle sermayenin belirli kesiminin daha da büyüdüğü* kaçak simgeli yapılanma mafya tiplemelerinin de daha etkin olduğu”* belirtildi! Bir anlamda piyasa denilen Neoliebralizmin hala krizlerle boğuştuğu; ancak bundan çıkışı sistemin bulamadığı ikileme tanık olduk. Dahası; krizin nedeni olan Neoliebral reçetlerle tedaviyi ayni ilaçla yapma uğraşının da sonuçsuz kaldığını gördük! Hala seksenlerin İMF reçetesi ile tedavi yapılma çabası sürdürülmektedir.***
Siyasal olarak brakın bölgesel savaşları yumuşatma veya bazı sorunları çözme adımlarını; resmen sistemin uyguladığı politikalarla yeni sorunlar üretildi! Sanırım sistemin en başarılı çocuk olayı “IŞİD” olmaktadır. Ortadoğu projesi ve özde Suriye hamlesi sonrası desteklenen çevreler sonucu karşımıza “özgürlük” deyil; IŞİD denilen yeni bir canavar geldi! Ayni şekilde Ukrayna müdahalesi de beraberinde parçalanıp özelikle Faşist hareketin batı Ukraynada, Kırımın Rusyaya bağlanması ve Doğu Ukrayna da bölgesel savaşın çıkmasına neden olundu! Adeta Emperyalist rekabetin ve yaşanan krizlerin sistemce üretilen kendi gerçeğini 2014 yılında yaşadık!
Artık sistemin zamanında destekleyip “demokrasi getirecek” dediği örgütler; karşımıza “terörist” adıyla yine başta Amerikanın savaş aştığı yeni bir fay hattı oluştu! Boko Haram, IŞİD, Elnusra, ve nice yapı resmen Emperyalist hegemonya ile bölgesel sömürgesel dinamiklerin sonucu doğan Emperyal çocukalrdır! Bu izdivacın sonucu doğum oluştu! Dinin siyasal sistemsel kulanımı ile mikro düzeyindeki etnik parçalanma ameliğiyatlarının sonucu Ortadoğu ve genel dünyada itifakları dahi sars tı!Elbet Rusya kartı daha çelişkili rekabete takılırken, iran Şer ekseninde de kayışlar oluştu. Biranlamda ABD hegemonyasının gerileme ama yerini dolduramama krizi de siaysal alanda çarpan elektrik oldu!****
Toplantılar sonuçsuz ama krizler derinleşirken de; çevremiz ile bizi etkilememesi de mümkün değildi. Özelikle Türkiyede AKP devlet içi dengede tek başına yol alışı ve otoriter ile dinseleşme muhavazakar oluşum süreci; bölgede artan dinsel otoriter faşist örgütlenmeler Kıbrısı da sarmaladı.Son olayda dahi “16 yaşındaki çocuğun basın toplantısında okuduğu açıklama” dahi; okuldan alınma tutuklanma gerçeği bile çok olgu anlatmaya yeter di! Yıldönümlerinde Roboski ve Maraş Katliyamında anılmalara dahi takınılan tavırlar da gelinen aşamanın aynası oldu! Ne yapılan seçimler nede söylenen sözlerin anlamı yoktu. Hele yazılıp uygulanmayan anlaşmaların izi dahi kayboluyordu.
Seneyi özetleyecek olursak; tam bir Kapitalist özle yaşandı. Ekonomik krizlerin tek tek vurma yolu ile devam etmesi; Kapitalist özle eşitsizliklerin krizle daha derinleşme koşulu; Örgütsüzleşme emek eksenine oturtulurken de yoksulukların artma tetiklenmesinin de yoğunlaşması; Siyasal olarak yaşanan kriz öbjektik kriz sonucu; oluşan tepkilerin sol seçeneksizlik nedeni ile yeni Faşist türlü ırkçı yükselişine de tanık olduk. Batı Avrupada direk faşist partiler üçüncü güç olurken; övülen ABD içinde de çıkan polis vurmalarla sınıfsal ırksal gerçekler tepkielrle gündemlere geldi. Biranlamda Emperyalist yolun ulusal tavsiyeden bölgesel zayıf yapılar ve piyasa gücü prokramı başta Ortadoğuda olmak üzere; birçok ülkede yeniden yerele ve evrensele devir etme gelişmeleri de oluştu. Avrupada iskoçyadan Katalonyaya veya girilen Ortadoğu girdabında özelikle mezhepli veya Kürt gibi önemli alanlarda yeniden yapılanma dayatması oluştu. Bunalr hepbirden; yaşanan yılda artık Kapitalizmin üretmeme ve siyasal aşmazlı yeni seçeneksizlikler arasındaki boğulmayı getirdi. Bir Kobani direnişi veya IŞİD gerçeği bize çok önemli turunsol yansıtma getirdi. Artık bildik eski koşullar kalmadı. Ama acı olan; otoriter yapılanış ile eşitsiz gelir dağılımlı yoğun derinleşmenin büyümesi oldu. Bölgesel savaşların genel görünümlü gerçeği ve ekonomik odaklı nereyi vuracağı kestirilemeyen mayınsal patlamalar! Hepsi 2014 yılının basit özetidir.
Sonuç olarak; IŞİD, Ukrayna krizi; Rusya ile devam eden ekonomik derinleşen bunalım; Amerikayı dahi sarsan ırkçı ayrımlı polis baskılı devlet tepkileri, hukuk konumlu kuraların güçle altüst edilme davranışları ve tüm bunları yaratan sistemin çözememe gerçeği! Bunların hangisini özetleyelim? Belki de en ilginci; Kobani direnişi ile ufak bir bölge olayının nasıl sistemsel kayganlıklarla ezber bozma durumunu iyice analiz etmemizin önemli dersini tartışmamız gerektiğini anlama noktasına gelmeliyiz! Bir önceki yılda brakılan krizler çözülmedi; ama acıdır aynen de kalmadı. Emperyalist öz ve dinamiksel dinsel etnik olgularla çözüm değil yeni canavarlar yaratıldı. Şimdi şu yüzleşme ile tekrar sorgulanalım: Serbs piyasa veya Neoliebralizmin kutsal sihirli elinin nasıl çözücü olduğunu anladınız mı? Şimdi sihirli piyasa sorununu çözemedi! Kültürler çatışması ise denilen şekli ile fay hattı olan Ortadoğuyu nehale getirdiğini anlayan anlar! Hele bildik CİA raporunu bizat ABD senatosu isdihbarat komitesi sadece bazı sayfalarını okurken de; nasıl dünya kurgulanığ gerçekleştiğini de itiraf ediyordu. Bu genel resimde kendimiz nerede duruyoruz?
