Çok değil; Doksanlarda siz Türkiye’de Kürdistan lafını kulansanız başınıza gelmeyecek kalmazdı! Oysa düne dek bölgedeki Kürt gerçeği dört ülkede varlığına karşın, isyanların gerçeklerine rağmen, planlanan hesaplarda bu denli etkin olacağı düşünülemezdi! Öyle de oldu. Hele de Suriye’de oluşacak altüstlerle birden bölgesel kantonal sistem yapısıyla oldukça siyasal etki yapacağı, kolay kolay akla gelmezdi. Savaşlar doğrudur “ilk kurbanları gerçeklerdir”! Ancak; savaşların tortularından da fırsatı değerlendirip yeni hamleler de olma olasılığı her zaman geçerlidir. Nitekim Suriye planlarının önemli kısmını okurken, pek de Rojava kantonları veya Suriye’de Kürtlerin önemli güç haline geleceğini pek görmedim. Doğrusu öngörülerde de rastlanmadı. Taki: Suriye’de oluşan aşmazda ve katılan dış güçlerin bataklıkta buluşup, bölgesel boşluklarda yerel hamlelerin olmasına dek… Hesapta olmayan Kürtler brakın örgütsel denetim alanı açmayı; resmen kantonal yönetim deneğim le resmen bölgede ilklerin örneklemlerini yeşertiyorlardı. Kaçınılmaz olarak, Ortadoğuda ve özelikle Rojova kantonlar çevresindeki otoriter baskıcı rejimlerin de böylesi yapıları hazmetmemeleri de doğaldı. Çünkü otoriter baskıcı, tektip adamların idaresindeki istihbaratdan askere dayalı siyasal yapılı bir alanda, kantonal yapılı yerel bir deneğim deneniyordu!
Düne dek Kürt olayını konuşanlar veya Kürdistan hesabı yapanlar, ırakta oluşan federal yapı veya oynanacak iran kartındaki Kürt bölgesi veya Türkiyede isyanlar ve savaşlar sonrası Kürt sorunu tartışılma zorunluluğu gelişirken; kimse Suriyedeki Kürtlerin de hesaba katılmasını söylemiyordu. Böylesi bir yapıdan, birden Suriye olayları ile birlikte oluşan ERojova kantonları sonrası, tepkiler ve meraklar bu yörede yoğunlaştı. Dahası; Kürtler yeniden kendi iç dengelerinden tutun, bölgesel örneklem merkez kayışı da oluşmaya başladı. Özelikle Ortadoğu projesinin bölgesel Modeli Türkiye Suriyedeki kantonal deneğimle birlikte yeniden ANTikürt politikasına yönelirken, dış bakışta anti kantonal ile içteki kürt yapısı hesabına ortaklaştırma eksenine girdi. Endişe duyulan ve içte benzer oluşumlu korku sonucu buna başkanlık iktidar hesabı da eklenince; şu anda yaşanan kürt iç savaşı direk olarak yaşanmaya başlandı. Gariptir ki genel Ortadoğu coğrafyasında ister Filistin ister Kürt halkalrı ençok bedel ödeyen halklar olurken; bunların nezaman kendi bazı hakları uğruna koşullar biraz lehlerine dönüşünce de; sistem güçleri bunları boğmakta brleştiler.
Anımsayın Filistin hareketini: israile karşı mücadeleye girişip, önemli siyasal odak olmaya başlayınca; önce Ürdün Karaeylül katliyamını yaptı* Lübnanda önce Suriye Telzaatar katliyamını, ardından İsrail Güney Lübnanı işkal edip Filistinlilere önemli darbeler vurdular! Son dönemlerdeki Filistinin biranlamda hiçeleşmesinde başta arap ülkeleri olmak üzere bölge devletlerinin çok önemli askeri ve siyasi katgılarının olduğu yaşanarak görüldü.
Son yeni Ortadoğu planlarında Filistinin adı pek duyulmazken, sorunları hesaba eklenmezken, daha bir netürleştirme hamleler de olmaya devam ediyordu. Halbuki Filistin halkının varolmasını direk sistem İsrail hamlesi ile direk ve ardından çevre ülkelerle de yıkarak rolerini yerine getirdiler. Benzer tarihi yaşayıp, tüm Ortadoğu haritalarında devlet kurma şansı verilmeyen Kürtler de ayni benzer sonuçları eskiden çok yaşadılar. Asırlık Ortadoğu haritalanmada dörde ayrıştırdılar.
Son krizde Kürtler ayrı ayrı olsa da örgütsel olarak hazırlıklı denecek bir konumdaydılar. Krizin belirsizlikle yolun karanlıklaşması sonucu oluşan boşluklar Kürtlerin kart haline gelmesini getirdi. Nitekim PKK artık Türkiyeleşmeyle değil, Ortadoğu oyuncusu olarak kabulenildi. Suriyede olmayan hesapdan Kantonlar çıktı. Kürtler içi itifak kayganlıklar la özelikle şehler ile Türkiyenin baskıcı rejimi, enazından Barzaniyle suni veya Nakşibendi itifaklı yakınlıkla öteki Kürtleri boğma hamlelerini hep tekrarlamaya başladılar. Ne Türkiye devleti, ne iran ve nede arap ülkeleri aralarında Kürdistanlı bir yapının olmasını istemiyorlar. Fakat; Ortadoğu oynunu oynayıp, tıkanma aşamasına gelen sistemin temel güçleri, bölgesel yerel savaşacak örgüt olarak Kürtlerin de olmasından yararlanmak amacındadırlar. Suriyedeki Kürt kantonlarının ABD, Rusya ekseni ile Türkiyenin yok etme ile iç Kürtlere karşı saldırganlık çelişkisinin bir nedeni de budur!….
Kriz yangını Ortadoğuda yükselip engelnemez ken, Rus Türkiye gerilimi de artarken, buna ek olarak, Erdoğanın kontrolsuz dış politik hamleleri ile krizle kazanma hamleleri gelenekseleşirken; elbet bunu Kafkasyaya da yansıtma hamleleri olması da normaldır. Nitekim: özelikle Türkiyenin eskidenberi bildik bazı örgütlerin Azerbeycanda faliyet yaptıklarını biliyoruz. Hat da; Haydar Aliyefi devirecek kadar da hamleler yaptılar. Aliyef baba nede olsa tecrübesi ile Rus Türkiye denklemini iyi kurup, ABD ile doğu ekseninde dengeli yer alırken; Ermenistan politikasında da dikatliydi! Şimdiki oğul İlhamiYEF ayni derecede başarılı değildir. Hat da iç politikada da ayni başarısızlığı gösteriyor. Belirli Türkiyi belirli ilişkileri sonucu son dönemde Karabağ çatışmalarında yoğunlaşma olduğu haberleri geliyor. Türkiye Kafkas kartı ile Rusyayı sıkıştırmak amacındayken; İlhamiyef pek de denge başarısı olmadığı için, kolayca provakasyona gelme olasılığı vardır.
Ermenistanın Rusya ile anlaşması, Azerbeycanın Rus Türkiye eksenli denge durumu ve Türkiyenin heralanda olduğu gibi düşüncesizce Kafkasya kartını açma hamlesi, Karabağ sorunu ile Azeri Ermeni kriz tırmanışı çatışmalarla gelişme tehlikesine girdi. Batının burada tutumu önemlidir. Nasıl ki Musula gönderilen tankların Obama telefonu ile geri çektirilip bu kriz giderildiyse; Kafkasya Türkiye hamlesinde Amerikanın tavrı oldukça önemlidir. Bakalım dengesiz kontrolsuz AKP Erdoğanlı Türkiye ile kaygan zeminde temel güçlerin tutumları hangi yöne gelişim yaratacaktır?
