Tarihin cilvesi mi desem, yoksa büyük üçlerin hesaplarına takılmak mı işaretine mi kapılsam; Hangisini derseniz deyin. İster se hiçbiri denilip “Kıbrıslılca” duygusu ile “bana ne” sisine sığının. Sonuç ta Cerablus denilen yer de önemli Suriye denkleminin yeniden kurulması için savaş veriliyor. Küçük ve savaş merkezi olmasa, haritada dahi yeri bulunamayacak olan Cerablus, son dönem de “tanpondan geçişe” varan nice siyasal hedefin merkezine oturdu. Şimdi de oynayan Suriye taşların da Cerablus adeta kaynayan kazan gibi vsavaş naraları ile buharlaşmaya doğru gidiyor. Öylesi güçler vardır ki sanki dünya politik askeri merkezini buraya taşımış gibidir. Türkiye, ABD, Rus gibi güçler, veya Suriye, Kürtler ve IŞİD gibi unsurlar, hepsi Ceraaplus kazanına konuldu. Son batı cepesinin giriştiği, Rusyanın tavırsız gibi kaldığı, IŞİD için önemli can havli olan, Kürtleri endişeye sokan küçük Cerablus oynu savaş dansıyla oynamaya koyuldu!
Cerablus çok önemsiz bir kasaba. Halep ilinin bir ilçesi. Şu meşur savaş oyunu olmasa, yerini dahi bilen pek olmayacak. Adını kimse konuşmayacak. Uğruna genel planlar, önemli silahların kulanımı ve dünya merkezlerinin ağzına takılmayacak tı! Cerablus ile genel stratejiler veya siyasal gelecek hesapları yapılmayacak tı. Ama bir küçük yer, bir den dünyanın gündemine önemli savaş ile çıkarlar üzerine oturdu.
Cerablus, Kürtlerin kantonal yapılarının arasında kalmasa, birlikte ayni konum da olsa, şimdiki durumu da yaşanmayacak tı! IŞİD yerleşim haline gelmesi ile Kürt kantonlar arası ikili yere oturması ile herkesin hem istediği, hem de başkasına brakılmayacak stratejik role sokuldu. Onun için Cerablus önemli!
Önemli olmasa Türkiyenin kırmızı çizgisi, Kürtlerin alarak kantonları bağlaması, ABD ve Rusya diplomasisine konmaz dı! Fakat Cerablus küçük bir yerleşim yeri olup, dünya hesaplarının da içine kondu.
Türkiye Cerablusu Kürtlere gitmesini istemiyor* Orayı Yeni Osmanlı planlarına göre Suriye içi tanpon bölge olarak hep kurguladı! Cerablusu ısrar la ya tanpon veya kendi besleyeceği “muhaliflere” devredilmesini ısrar la dayatıyor du! Cerablusun öyle kendi kadarini belirleme veya halkın hangi yönetim seçkisi diye bir şey yok!
Kürtler ise oluşturulan Kantonların bağlantısı için Cerablusu hedef bölge olarak düşündüler. Düşündüler de dış güçler buna pek de iyilik le bakmadılar. Batı hedeflediği Sunni Suriye ceoğrafyasını oluşturarmamanın sıkıntısını, Cerablus ta hiç olmaz sa nüvesini kurmak istiyor. Taşıma OSO yapısı, Türkiye destekli plan hep masada sırasını bekliyor du. Ama önemli bir tehlike de var dı! Türkiye düşürdüğü Rus uçağı ile bir anlamda ayağına kurşun sıktı. “Ey” ile başlayan yükselen sesler aslında Suriye hava havasını da kaybediyor du. Düşürülen Rus uçağı sonrası Türkiye uçak deyil kuş uçuramıyor du. Rus böylesi bir kısgaç yaptı.
Demek ki eyer Cerablus hareketi başladı ise ve Türkiye Suriye hava sahasını da kulanıyor sa, buna kualisyon güçleri de katılıyor sa demek ki Rus onayı kesin olarak var dır. Türkiye ABD ekseninde olanlar bir yana, Ruslara ve İranlılara nelerin verildiği de başka bir soru işareti. Zaten yumuşayan ve Türkiyenin oldukça dönüşen Rus politikası zaten Suriye içine varan etkileri de olacak tı! Ama Rusların durup dururken Cerablusu eyer Türkiye yanlısı Batı destekli tanpon Sunni eksenli bir bölgeye çevrilme tavrına elbet karşılık da vardır. Bu kesin!
Düne dek IŞİD Türkiye dolaylı bazı durumalrın da kırılacağı kesin. Kürtler politikasında Kürt Türk eksenli kırılmalar IŞİD fitilenmesi için de yön aldı. Son IŞİD Menguçu kaybederken, ardından Türkiye de Antep ilindeki Kürt düyününü bonbalaması tesadüf deyildir. Bu da bize konuları salt Cerablus veya başka ufak kent le deyil, geneleşen bölgesel akışkanlıkta ele almamızı dayatıyor. Şimdi, Cerablus hareketi eyer denilen şekli ile IŞİD karşıtı oluyor sa, ozaman IŞİD da Türkiye üzerinde AKP merkezlerine de imtihar saldırısı yapması muhtemeldir. Konuyu biraz da Suriyeleşen ve ordan Pakistanlaşan Türkiye birliktelik le ele almamızı da dayatıyor.
Resmi eksenler ve yalakacılar hemen “kahramanlık” öykülerüne başladı. Başlarken de konuyu Türkiye merkezi dışına da taştırmamaya önem veriyorlar. Yeni operasyon algısı da gelişiyor. ABD rolu “ki Suriyeye Amerikasız girilemeyeceği biliniyor” ortak davranış pek vurgulanmıyor. Hat ta ABD ye rağmen imajı da tutar sa yapılacak. Yine OSO gibi Suriye de karşılığı pek olmayan, ama ısrar la ABD ve Türkiye ce desteklenip Sunni Suriye bölümü olarak düşünülen yapı, Cerablus la dış korumalı yapı olma da kulanılacak.
Burada bazı önemli konuşulmayan olguları da sıralayalım: Çoğunun umup ve sonra geneleştirdiği bazı siyasal iflaslar vardır. Örneğin, ABD merkezinin AKP yi artık istemediği imajına oynanıyor. Oysa Baydının gelişi ve Cerablus operasyonu ile takınılan ortaklıklar gösterdi ki hala ABD Türkiye itifakı devam ediyor. Amerika Erdoğanı gözden çıkarmadı. Bazı durumlar da “darbe girişimi gibi” kalınan görünürde ki sesizlik ise aslında olayları bilmediği için deyildir. Yine Erdoğana karşı olduğundan dolayı deyildir. Üstelik amerikanın da sorunları olduğunu hep unutuyoruz. Ama en önemli konum da “Suriye de olduğu gibi” hemen ABD Türkiye gerçeği yeniden karşımıza gelir. Tek tip veya tüm yapının ayni düşünce ile hareket etiğini de sanmayalım. Bu yanılgı hep yeniden neyazık ki tekrarlanır!***
Başka bir nokta da, daha önceleri özellik le Türkiye devletinin şekillenme dönemlerinde de yazdım. Türkiye de saraya bağlı Özel kuvetler adıyla polisten askere acımasız bir miilitaris yapılanma gerçeklşiyor du. Kürtlere yönelik özellik le Cizre ve Musaybin operasyonun da bunu verilen talimatlar da dahi yaşandı. Şimdi de Cerablus olayın da özel timlarin öncülüğü yine rol alıyor! Yaygınlaştırılıp güçlendirilen MİT ve ordu içinde belirli tavsiye veya küçültme denilriken, özel savaş veya hareket birimleri oluşturlması ve saraya bağlanması da yeni devletin karakteristlik niteliğidir! Bunu son Cerablus olayında da direk yaşıyoruz.
Boşuna deyil Almanlar dahi yaygın MİT ajanlarından yakınıyor, Kürt coğrafyasın da özel kuvetlrin polis veya askeri kesimelrin katliyamları direk yapılırken, yasal olarak da dokunulmazlık getiriliyor! Böylelik le yeni şekilenmeyi iyi okumak gerekir. Hem de gelişen olaylar la!
Cerablus olayın da canlanma özellik le Türkiyenin Rusya ile ilişkilerinin deyişip Suriye de yansımalarının görülmesi, Kürtlerin Haseki gibi arap kentlerine varan hareketliliği, IŞİD misyonunun topraksal olarak daralması, ABD çevrelrinin yeni Suriye kartında yerel itifakcı aramları hepsi toplanın ca en uygun yer Cerablus oluyor du. Hem kantonlar birleşmeyecek, hem Türkiye de tatmin olacak, Hem Suriye coğrafyasında dış destekli Sunni bir “ılımlı” yer olacak ve sayre! Zaten sadece Türkiye deyil, kualisyon ve OSo da ekleniyor. ABD karaya asker konumlamak niyetinde deyildir. Helle de baş düşman IŞİD da konulduysa!
Bilmem dikatinizi çekti mi! Mengüç operasyonu ile PYD katılımlı IŞİD elinden alındıktan sonra, işler yeniden tartışılmaya başlandı. Cerablusu kurtarma adına Suriyelilerden kurulu bir yapı oluştu. Bu yapı Cerablusu kurtarma planını açıkladıktan hemen sonra yapının lideri suikast la katledildi. Batı Cerablus için bunalr la birlikte edeceklerini söylemediler! IŞİD katliyamı yaptığını da vurgulamadı! Peki kim yap tı? Ardından da Cerablus hareketini Türkiye üzerinden başlattılar! Bu dahi önemli kuşkuları yaratmaya yetiyor.
Kısaca; Cerablus bir Suriye yerleşim yeri. Harita da yerini bulmak zor. Ama bölgesel savaş ta önemli yer olarak tankların, uçakların ve en moderin silahların kulanılıp, Uluslar arası askerlerin katıldığı bir savaşı yaşıyor. Bunun dersi de kime mi kalıyor! Halla etrafında olanları bilmemeye inat eden en başta buraya!
