Son dönem de bölgemiz iyice kağosa saplandı. Adamız da ise siyasal algı uçuşmalarına hız verildi. Hem tehditlerin yoğunlaştığı, hem deyişik siyasal söylemlerin içi boş olarak vurgulandığı ve diplomatik kayganlıkların adeta derinleşerek hamle yaptığı sıcak günlerden geçiyoruz. Herkes bir merkeze yönelirken, neden se öteki odakları hep gözden kaçırıyor. Son günler gösterdi ki tüm denklemler le güçler hesapları birlikte düşünülmedik çe, yanlışlara kolayca düşme olasılığı hep vaar olacaktır. Bunu Suriye Ceraplus olayın da deyişen denklem le yaşadık. Belli ki aynen Kıbrıs için de ayni gelecek mevcut tur! Bu gelişmeler de bazen sadece iç çevrelere bakılıp orda kalınılır! “Tıpkı bizde ki 2 lider ekseni gibi”! Başka göz le genelik le dış güçler denilip Amerika denilerek kalındığı gibi. Bazen de olumsuzlukları karşıt güçlere havale ederek konu orda bağlanır. “! Son Suriye olayı ve özellik le Ceraplus da kanıtladı ki tüm güçleri gözlemek gerekir. Ençok kaçırılan veya başka kulanıma sunulan ülke de Rusya oldu. Helle de Kıbrıs Türkiye gerçeklerin de! Bu makalemi biraz da uyarı şekli ile Türkiye Rusya dosyasından notlara ayırdım. Genel de bu ilişkiler de hep yanlış yorumlanır. Hat ta karıştırılır. Genelik le Türkiye Rusya dostluk yumuşama dönemli diplomatik notlar la bazı uyarılı gerçekleri bu yazım la yeniden anımsatacam.***
Tarihsel olarak Rusya ve Türkiye de kurulan devletler arası ilişkiler yoğun geçti. Türkiye Rusya diplomatik yumuşama dönemi ise banbaşka gerçekelri kanıtlıyor. Helle de Kıbrıs Rusya dosyası birbaşkadır. Genel de ülkelerin gücüne göre ve birçok önemli ayrıntı unutularak bunlar yorumlanır. Oysa; son Suriye bataklığın da Türkiye Rusya ekseni çok gerçekler haykırıyor. Haykırırken de bazı anımsatmlları da getiriyor. Ben Türkiye Rusya ilişkilerinde ki yumuşama diplomatik dönem işleyişi ile alakalı bazı tarihi örnekler le günümüze gelecem.
Türkiye Cumhuriyeti kurulurken, batı Emperyalistler ile Rusya kırılmasının çok önemli katgısı oldu. Eyer, Rusya da Sosyalist devrim yapılıp Sovieytlere dönüşülme se ve bu dönüşüm le Soviyetler çizilen Ortadoğu haritasını deşifre etmese, bugünkü Ortadoğu banbaşka olacaktı! 1917 Yıllı bu neden le tarihi öneme sahiptir.
Bunun devamı olarak; Soviyetler Eyer deşifre etiği Emperyalist Ortadoğu planı sonrası Türkiyenin Kemalist direnişini desteklemesey di Türkiye cumhurieytinin kurulması da zor du! Neden se TC tarihi hep kurtuluş savaşında ki Soviyet önemli desteğini hep imkar edip gözden kaçırmaya ısrarla uğraştı. Halbuki Sovieytler TKP liderelrinin Karadeniz de kesilmesine rağmen yine de Kurtuluş savaşına olan desteği kesmedi! Kurtuluş savaşı sonrası yine Soviyetler Türkiye ile iyi ilişkiler kurmak isterken, Türkiye Cumhuriyeti Soviyet batı arasında gidip gelip, ve sonun da Batı dünyasını tercih yaptı. Oysa Soviyetler Türkiyeye önemli devlet yatırımları yaptı. Cumhuriyetin önemli devlet kuruluşlarının KİTleşmesine de katgı edildi! Ama sonuç ta Türkiye Sovieytleri deyil de batıyı seçti. Natoya girip İMF bağlarına takıldı.*****
Rusya Türkiye dosyasını karıştırırken, başka bir diplomatik yumuşama dönemine geldim. Özellik le Yetmişler dönemin de Soviyet idoloğu Suslovun “Kapitalist olmayan yol” teziy le yaklaşımlı diplomasiye raslıyoruz. Sovieytler Türkiyenin batıya bağlarını sorgulamadan, yapılacak yatırımlar la artacak işçi sınıfı sayısı ile ülkenin yumuşak şekil de Soviyetlere doğru kayacağı inancı vardı. İsgenderun demirçelik, Karabük demirçelik, Seydişehir aleminyum, Aliağa petrol tesisleri gibi önemli sanayi yatrımlarını Soviyet desteğin de yapıldı. Ama, Kapitalist olmayan yol ile Türkiye sosyalist olmadı.****
Günümüze gelmeden, bazı Kıbrıs dosyası bilgilerine de baş vuralım! Hemen yine eksik brakılan 1964 yılına gidelim. Türkiye direk uçakları ile Dilirga savaşına katıldı. Olaylar öncesi yalanlanmayan ABD elçisinin de katıldığı İnönü başkanlığın da bakanlar kurulu da toplandı. Fakat; uçakların KIbrısa müdahale etmesi, ardından Makariyosun hem bloksuzları hem de Soviyetlere şikayet etmesi sonucu, Soviyet Lideri ABD başkanı Consona kınayan bir iltimaton verir. Ardından inönüye meşur Conson mektubu gönderilir. Neden se çoğu tarihçi Soviyet etkisini bu konuda da hasır altı edip, sadece Consonun mektubu ile brakıhyorlar!
Yine; 74 Kıbrıs darbesini tetikleyen önemli hamlelerden birisi de Makariyosun Soviyetler ziyaretidir. Türkiye basını bu konuya çok önem verdi. Kıbrıs darbesi ve sonrasını hızlandıran ziyaret olduğu ve doğal gaz enerji hesaplarının olduğu hep kuşkular la vurgulandı! Nitekim; Soviyetler başlangıç ta Türkiyenin Kıbrıs müdahalesine karşı çıkmadı. Soviyet yanlısı ülkeler benzin dahi verdiler!
Annan planına deyinmeden olmaz! Çünkü Annan planın da kırılma ekseni Rusyada sonuçlandı. Tam da referanduma gidilecek ken, AKEL ikilem de kalıp B.M. tarafına günvence talebi yapılırken; Türkiye dışişleri bakanı Gül Rusyaya gidip güvence verilmesini engelen di* Mavi akım projesi pazarlığı da Rusyanın istediği gibi de sonuçlandı. Böylelik le kazara güney de evet çıkma olasılığı, Rusyanın Rumlara güvence verditmeyerek engelendi! Ayrıca; AB ve özellik le kriz dönemin de Kıbrıs bankalarının batırılma hamlelerinin bir nedeni de orada olan Rus sermayesinin Kıbrıstan çıkarılma olduğu da neden se fazla seslendirilmedi!****
Geldik Suriye ye! Günümüz Suriye politikasın da Türkiye Rus kırılması uçak düşürtülmesi ile deyişti. Türkiye Suriye üzerinden kuş dahi uçurtmuyor du! IŞİD la olan bağları da dşifre yaptı. Fakat, deyişen Türkiye Rusya ilişkileri ve 15 Temuz darbesin de Rusyanın Erdoğan destekleme hamlesi sonrası ilişkiler yeniden “bahara” döndü. Bu yeni denklem görüldü ki Türkiye Suriye ye kuş dahi uçuramazken, Suriye ye girmesi her kesim ce engelenirken, birden tüm karşıtların onayı ile Ceraplusa girdi. Rusya ile yumuşayan sürecin net pratiği Suriye ye Türkiyenin girmesi oldu!
Türk Rus dosyası şunu hep gösterdi! Kriz dönemlerin de genellik le Rusların kazançlı çıktığı kesin. Diplomasi ve yumuşama dönemlerin de ayni başarı yok. Hat ta bazı Rus tezlerinin de iflasına tanık olduk. Rusya hep karşıt olma duruşu ile diplomasi oynunda Türkiye ile deyişken ilişkiler yaşadı. Hat ta; Kıbrıs konusun da hegemonyacı Rusya olmamasına rağmen, belir li can alıcı dönemler de Rusya faktörü çok yakıcı yer aldı! Bu, Rusların uluslar arası güç ile deyişken diplomatik gerçekelrinin sonucudur. Unutmayın; burası Ortadoğu ve tüm tarihi dönemin de Rusyasız şekilenemedi! Yukardaki Türkiye dosyası sadece yumuşak dönemli bazı bilgiler le sınırlıdır. Bunlar bile Rus gerçeğinin çok önemli olduğunu kanıtlıyor.
