Krizler zaman zaman alevneip, sonra dondurulur. Yeniden kriz koşulu yaşansa da koşullar etkisiyle tekrardan tırmandırma gelişmesi de oluşur. Bunun nedeni, dondurulma koşullarının denklemini etkileyecek bazı fırsatların ortaya çıkması veya başka krizden kaçış yönelişi olarak yaşanır. Bunları birkaç noktada toplamak mümkün: Taraflardın birisi, lehine olacağına inanırsa, içteki sorunlardan kaçıp, iktidarını korumak adına da krizle oynanır; Devletler konumlarını değiştirme adına hamle yapmaları. Danışıklı dövüşerek ortak iç sorunlarını çözme politikası; Uluslararası koşulların kayganlığında bir tarafın lehine inandığı fırsatın oluşması… Buna benzer koşullar, dondurtulan krizlerin yeniden parlatılma olasılığını yaratır….
Hafta sonundaki Karadeniz Ukrayna Rusya tırmanma hamleleri, bu bağlamda oldukça önemlidir. Ukrayna ve Rus krizinde salt iki tarafın etkilenmesi yoktur! Uluslararsı hegemonyadan, içsel fırsatlı çevre ülkelerine dek değişik evrensel veya yöresel dinamiklerin de etkisi gözden kaçırılmaması gerekir. Öyle ki daha ilk kıpırtıdan birielrine mesaj verilirken, birilerinden de destek bekleme ekseninden, ötekinin başka yerdeki sıkışma fırsatılığı bibi dış etkenlerin beklentileri mutlaktır. Ayrıca, bu dondurulup yeniden ısıtılma ateşi ayakılan krizde bazı iç hesapların da rolu şimdiden sırıtıyor. Öyle ise Ukrayna krizi incelenip geleceği doğru öngörülü yapılması bakımından şu bilgilerin de yan yana getirilip düşünülmelidir…..
Son dönemki Ukrayna Rusya krizi birkaç yıl öncesinin oluşturduğu denklemdir. Ukraynada batı destekli faşist darbeyle iktidar değiştirilirken, Kırım Rusya eline ve Doğu Ukraynada ayaklanma ile merkezi Ukraynadan kopma aşamasına gelip, kriz orada donduruldu. Sorunalr, ertelendi. Demek ki bu ortamın değiştirmlmesini gerektiren bazı zorunluluklar oluşuyor. Bunları kısaca inceleyelim! Çünkü,, bile bile Ukraynanın küçük savaş genmileri bile bile Rus donanmasının ağzına gönderilip kriz hamlesi yapılamazdı!
Ukrayna lideri Porişenko, oldukça iç politikasında zorlanıyor. Öyle zorlanıyor ki Mart ayındaki başkanlık seçiminde tüm kamuoyu yoklamalarında lider üçüncü veya dönrdüncü sırada görünüyor. Başka olumsuzluk da Ukrayna uyguladığı İMF politikası sonucu Avrupanın en düşük milli gelir ülkesi aşamasına geldi. Moldovya bile Ukraynayı yıllık bin doların üstünde farkla geçiyor.. Porişenkonun ayrıca yolsuzluktan öteki olumsuzlukalrın da cenderesinde debelendiği de bilgisi geliyor. İç politik koşullar adeta Pooreşenkonun liderlik sonuna geldiği işaretlerini alıyoruz. Ayrıca, ülkede ayrılıkçı hareketler gelişiyor, Rusyadan aldıkalrı ayırtıcı gaz imkanı kaçtığı için gelen kışın dondurucu geçiş işaretelri de artıyor. Bunalr, Poreşenkonun sorunalrla çaresizliğini de biriktiriyor.
Dış dinamiklerde ise Ukrayna kriz karşısında batının kendini destekleyeceğine inanıyor. Üstelik, Rusyanın Suriye ortaklarından Türkiyenin Kırım nedeniyle Ukrayna krizinde Poreşenkonun yanına düştüğü de malumdur. Bu nokta, Suriye Ukrayna denklemindeki Türkiye kırılması da Batı Emperyalist ülkelerin lehine olmaktadır… Tabi, Batılı devletlerin Ukraynayı Rusyaya yedirtmeme gerçeği ve ABD Rusya kuşatmasındaki Ukrayna gerçeği sonucu da hesapta batının bu krizle Ukraynaya yardıma koşacağı öngörüsü de olduğu belli.
Ek olarak, Amerikanın Rusya hesabında Suriye ve Ukrayna ortak cepesinde zorlanma gerçeği ile Ukrayna Rusya pimine de onay vereceği işaretleri mevcut. Üstelik, Batı Rusyayı kuşatmada Ukraynayı ön karakol olarak kulandığı da biliniyor. Bunlara ek olarak, krizle birlikte Poreşenkonun fırsatı kulanıp ülkede Sıkıyönetim ilan ederek bu koşul ile kaybedeceği kesin seçimi de erteleme siyasal silahı da kulanma olanağına da ulaşmış olacaktır….
Görüldüğü gibi Ukrayna ve özellikle Poreşenkonun krizi tırmandırarak yaratacağı fırsatlarla hem dünyada kabul görmesi hem de olmazsa seçimi erteleyip iktidar için zamanı uzatma şartları kazanma kartlarıyla bu oyunu oynaması muhtemeldir… Peki, Rusya cepesi:
Rusya aslında birkaçyıl öncesi batıya gereken mesajı verdi. Tıpkı 2008 yılındaa Gürcistanda olduğu gibi…. Etrafımı kuşatmanıza izin vermeyecem! Ukraynada da Viktor Çernof darbesi ile Ukraynayı Batıya brakmayacağını Kırımı ilhak ederek Doğu Ukraynayı ayrılma noktasına getirerek mesajı çaktı. Üstelik, batı tüm çabasına rağmen öteki Ukraynada da gereken hegemonyayı faşistlerin tüm desteklerine rağmen kuramadılar. Hele de Poreşenkonun seçimi kaybetme aşamasında işine gelecek koşulalrın da olması ihtimaldı. Bundandır şimdilik, Ukrayna krizini deninleştirerek Poreşenkonun iktidarda kalma şansını da artırmak için hamle zorunluluğu yoktu. Ancak, yapılacak provakasyona da karşılık vermeyince, Ukrayna kiriz ile artan desteğin de azalmaması adına karşılık da verme zorunluluğu oluştu. Bu denklemi de şimdilik iyi kulandı. Çünkü, daha ileri gitmeyerek, batının daha da artacak karşı hamlelerine de imkan sağlamadılar…
Rusya ayrıca biliyor ki Suriyede zorla yanında tutmaya çalıştığı Türkiye gibi yakınları, Ukrayna krizinde Kırım nedeniyle Ukrayna rejimi yanına düşeceğinin de farkında. Konuyu fazla geliştirmeden sadece gelen hamleye karşılık vererek hem kendini koruma hem de istenen karşı blokun direk oluşmaması için dengeyi iyi kurguladılar. Poreşenko ise aslında çok beklentileri olduğu için, beklediği dış önemli yagarayı yakalamasa da enazından Sıkıyönetim ilanı ile kaybedeceği seçimleri erteleme kartını eline geçirdi. Buda, kısa zamanlı yeni bir ince ip dengesi gegtirdi. Bu ipte oynamak da iyi canbaz olmayı gerektirir.
Yukarda özetlediğim bazı kurallar, Ukrayna Rusya krizinde hamlenin gideceği noktaya göre nedenli aşmazlar adayı olduğunu gösteriyor. Buradaki yönü de özellikle Batı Emperyalistlerin ortak çaba olarak Rusya karşısında birlikte davranıp hamle ortaklığı yapmalarına da bağlıdır. Dünyada birçok kriz varken, genel Kapitalist ekonomik finansman krizinden hala çıkılamazken, yeni sıcak savaş cepesi ile Rusya ile karşı karşıya gelmeleri siyasal seçeneğine baş vururlar mı: işte politik karar bukadar karışık ve tehlikeli noktada duruyor. Ama, bukadarıyla Poşerenko için yine de kaybetiği deniz hamlesi ile iktidarını uzatma şansı bir arada gerçekleşmiş oluyor. Geleceğin denkleminin rakamları politik olarak bu eksende kurgulanıp uygulanacaktır. 0 Unresolved
