İngiltere veya genel adıyla Birleşik Britanya kıralığı Avrupanın batı ucunda, Atlass Okyanusu içinde bir adalar ülkesi. İran ise oldukça uzakta, Basra Körfezi Kuzey ucunda ve Ortadoğu Asya toprağında yer alıyor. Böylesi uzaklık ile oluşan ortak kriz gerçekli olayla da karşıkarşıya bulunuyoruz. Üstelik, ingilterre hem ABD yakınıyken, irana karşı son anbargolarda “sözde uymama” politik açıklamasına karşın, kriz gerilimi yükseldi. Fakat, kimse böylesi krizin öyle uzaklık çenberine rağmen, neden olduğunu da açıklamıyor. Hele de Körfezin iran deniziyken, ABD ve İngiltere oldukça uzakta bulunurken, bu ülkelerin Basrada işi ne sorusu dahi sorulmuyor…..
Birleşik kıralık veya İngiltere denilip de geçilmesin. İngilterede oldukça fazla Kıbrıslı yaşıyor. Adayla şu veya bu şekilde olsa da alakaları mevcut. Yetmiyor: İngiltere Kıbrısın atmışa dek klasik sömürge efendisi olurken, Atmış anlaşmalarıyla geçilen Yeni sömürge yapılanmasında garantör ülke olarak direk müdahale etme yasalığı da var. Dahası da geliyor: ingilterenin adada üstleri hem de toprağının da kendinin olduğu bir parça vardır. Bu üstler salt Kıbrısta bulunma veya toprak elde etmekle sınırlı da değildir: Bölgedeki öperaasyonlarda kulanıldığı da kesin. Bir anlamda Ortadoğunun askeri yönlü olgularında Kıbrıs üstleri oldukça önemli. Bukadarı da yetmiyor: salt İngiltere değil ABD de bu üstleri direk kulanıyor. Zaman zaman kritik dönemlerde bu kulanım ABD İngiltere farklılıkları dahi oluşturdu. Fakat, giderek solun bitiriliş hikayesi ile artık Kıbrısta İngiltere üstleri de unuturuldu! Tabi, İngiltere efendilik bağı ve Yeni sömürge gerçekiliği ekonomide de yansır, göç göç dalgasında da yansımaktadır. Hele de siyasi kararlarda ingilterenin belirleyici rolu hep Altan alta kendini yaşatmaya devam etmektedir. Bunlar özellikle de K. Kıbrısta hiç konuşulmak istenmez. Kıbrıs sorunu sıralanırken veya Kıbrıs çıkarmasında İngiltere onayı ile “tek başınıza yapın” siyasi karar nedense yok saydırtılmaktadır. Bundandır ki ingilterenin Ortadoğu politik ekseninde Kıbrısın hep önemli yeri olmaya adaydır….
Son dönemde Kıbrısın da efendilerinden Birleşik kıralık epey karşık. Özellikle de ingilterenin AB dışında kalması, en başta ingilteredeki Kıbrıslıları bilmeseler de direk etkileyecektir. Üstelik, işe bakın ki ingilterenin yeni başkbakanı da Boris Conson oldu. Neoliberal veya teslimiyetci işbirlikci politikacısından “akademisyenine” popilist damgasını vururken, aslında Boris COnson savunduğu görüşlerle faşist lideri anımsatmaktadır. Politik seçkileri de bunun aynası halindedir. Fakat, tek eksenli Neoliebral anlayışla bunlar yumuşatılarak kitlelere hoş anbalaşlarla sunulmaktadır.
Boris denilip de geçilmesin: daha Londra Belediye başkanlığına aday olurken, Osmanlı torunu olma imgesini kulandı. Londradaki başta Kıbrıslı Türkler ve Türkiyeliler de hemen sandıkta oyları Consona verdiler. Oysa, öteki aday “Kızıl Bent” yaptığı uygulamalarla azınlıklara haklar sağlamış, belediye hizmetlerinde kamusal yönelişi tetiklediydi. Bundan da Türkler de yaşamda karşılığını aldılar. Fakat, idolojik etnik dini tutsaklığa bakın ki “Ossmanlı torunu” olmak tüm yaşam gerçeklerini yok ederek, faşist liderliğe desteği hemen yönelti. Bu örnek dahi ingilteredeki yaşayanların bakış ile Osmanlı hortlayış muhavazakarlığın faşizimle nedenli buluştuğunun kanıtıdır. Ayrıca, Boris Conson resmen ırkçı duruşuyla ve AB karşıtlığı ile ülkedeki kesimlere banbaşka gericilikle bakıyordu. Bunu çekinmeden de söyledi. Tıpkı şimdi direk olarak Breksitin 31 Ekimde olacağını söylediği gibi….
Ayni Conson, Türkiyeye gelirken, ekonomik veya siyasal bakışla değil, geçmişindeki Osmanlı satrazam büyük dede hikayesiyle yorumlatırıldı. Ahali de gayet münasip şekliyle kabulendi. Şimdi, İngiltere başbakanı Boris Conson oldu. Onu AB krizi bu koltuğa taşıdı. İngiltere yakın tarihinde ilk defa siyasal krizi direk devlet içinde yaşıyor. Partilerin resmi tutumları net değilken, Boris Conson direk ırkçılığı ve AB çıkışını savunuyor. Krizlerde ırkçılık ve güç oldukça prim yapmaktadır. Boris Conson bunun örneği. Hat ta: indipendıt gazetesinde Ptrik Hormun Borisi Trumtan daha tehlikeli ilan edecek kadar gözlemlerini de yazdı. Demek ki, Türkiyenin de Kıbrıstaki üstlerinin garantörü olduğu İngiltere yeni Trump Conson itifakıyla epey siyasal sıçrama yapma eşiğinde bulunmaktadır.*****
İlk bölümde, size direk Kıbrısı da etkileyecek ve Osmanlı kökenliği bahanesiyle de oradaki Kıbrıslı Türklerden de destek alıp siyaset de yükselen Consondan birkaç kelime yazdım. İşte, Bu conson AB çıkışıyla emperyalistler arası hegemonya mücadelesi ve ekonomik rekabet çizgilerinde yeni sıçrama tehlikeleri gösterirken; bölgesel ve özellikle “Ortadoğuda” da önemli tehlikelerin de sinyaleri oldu. Bu ülkelerden birisi de iran. Nedense, Doksanlarda Sovyetler dağılırken, ABD ve Britanyadaki siyasal merkezler iranı düşman şer eksenine koyup askeri rekabetin veya siyasal uzun stratejik yörüngesine koydular. Ogün bugündür, başta ABD ve İngiltere hep irana karşı saldırı probagandası yaptılar. İnanılmaz uydurma yalanlarla ve direk sermaye destekli iran içinden örgütler oluşturmaya çalıştılar.
Son dönemde yeniden Trumpun ikdtidar olmasıyla iran tekrardan kriz kontroluna sokuldu. En önemli başlangıç ise onca çabayla imzalanan, dünyanın önemli güçlerin de katıldığı anlaşmadan çekilmekle tekrardan tetiklendi. Anlaşmayı bozan, sonra tekrardan anbargo baskısı uygulayan ABD, en yakını ingiltereden dahi “laf ta olsa” eleştiri aldı. İngiltere anbargolara katılmayacağını söyledi. Söyledi de pratikte tam tersini yapıp iranın Cebelitarık açıklarında bulunan iranın petrol yüklü gemisini, ispanyaya baskı yaparak el koydular! Sonra, İngiltere ve ABD sıkılmadan, Petrolun Suriyeye gideceği için el koyduklarını da söylediler. Aslında bu hamle hem provakasyon hem de iranın tepkisini ölçme oluyordu. Ne tuhaftır ki imzalanan anlaşmanın B.M. belgesi olarak da çıkmasına karşın, ABD çekilmesine ses vermeyen Güvenlik KOnseği, nedense bu ilginç provakasyonu savunmak için argüman arayışı sözlerini söylüyordu. Bir anlamda, Güvenlik Konseği birokratları kendi kurallarını dahi savunamıyacak rolerini işva ediyorlardı.
Provakasyon çok geçmeden karşılık buldu. İranın tarihi geçmiş birikim politik deneğimini bilenler, vereceği yanıt kesinken, alanını da zamanla birlikte belirleme duruşunu da ekliyorlardı. İran kendi dibindeki petrol tankerine el koyarken; bunun balıkçı teknesine çarpma esrumanını da kulandı. Aslında, biraz politik deneğimi olan, iranı iyi tanıyan kesimler, bunun Cebelitarıktaki uydurma gerekçenin misilenmesi olduğunu anlar. İngiltere dünyanın her yerinde dilediğini yapma saldırganlık haklarını uydururken, iran buna karşılık ısınmakta olan ve kendi alanı halindeki Basra Körfezinde karşılık verdi.
Temel noktayı unutmayalım: onca iran suçlama lafazanlıklarına da takılmayalım. Bu aslında doksanların Emperyalist stratejisindeki çıkmazın bir sonucudur. Eğer, Emperyalist plan yolunda gidip 2014 Suriyede kontrol edilip parçalanılsaydı, çoktan iran pimi çekilmiş olacaktı. Suriye tıkanışı, iranın ortadoğudaki hegemoya gücü bölgesel olarak güçlenirken, Trumpun yeniden ilgili ülkeye yönlenme hamlesiyle bozulan anlaşma, hepsi yeniden ısıtılacak iran stratejisindeki gelişmeleri korkarak beklemeye koydu. Hele, Ortadoğuda barış hareketlerinin oldukça cılızlaşması, sosyalistlerin etkin politik güç olmamaları ve ek olarak bölgesel Emperyalist hegemonya parçalanmalarla yöre ülkelerin de ayrışması, ilgili krizin tehlikelerini ve her an kontroldan çıkma olasılıklarını ortaya taşıdı.
Düşürülen insansız uçaklarla gerlim sınama hareketleri, ingilterenin Suriyeye gidecek bahanesiyle el koyduğu iran petrol gemisi, tehlikelerin çeşitlenmesini de getirdi. Şimdi, hamle ve diplomasi engeleme ikilemlerle beklentiler ısınan deniz sularında ve nemleşen havada bekliyor. Politik kararla hamlelerin yönelişi tehlike veya biraz öteleme sıkışmazlığa geldi. Tabi, sözkonusu olan İngiltere olunca ve hava gerçeği istihbarat operasyon esrumanları da uygulamadayken, Kıbrıstaki Ağrotur ile Dikelya üstleri de kulanım alanında bulunuyor. Daha dün düşen füzemi cisim mi ne olduğu açıklanmayan olayın dahi ismi ile nedenini koyamayıp unutan özellikle K. Kıbrıs yöneticileri ile ahalisi, yeni ısınacak Okyanusyadaki ABD İngiltere ile ha şuradaji iran yörüngesi içinde adamız da yer almaktaıdır. Barışın, savaş kışkırtıcılığın karşısında olma seslerinin çıkma zamanıyken oda yok. Üstelik ayni döngüde Yeni Osmanlı toprak aşkyla da Türkiye de bu oyunda fırsat koluyor.
İngiltere Borisle siyaseti faşist ırkçı lirde seçki yaparken, iran kendi kurallarıyla oynarken, Kıbrısta üstlerle bu oyunda markaj veya loziştik kulanırken, tüm bunlar Türkiyede de fırsat arayışı ile sürdürülüp, tüm bu karmaşalı oyunda yalanlar probagandada destekle güç birliktelikte karşılığı da oluyorsa, bilginin ve gerçeğin tehlikeli olduğu günden geçiyorsak, bu yörüngede sarsıntı her an korkunç depreme dönüşme sinyali vermektedir. Bunu ancak gerçekelrle yükselecek barış sesleri, savaş alehtarlık duruşları ile yeni dünya seçenekleriyle ancak engel konulma şansı kaldı.
