Çeviren: Helin Nur Güler
Madrid’deki son NATO zirvesi (28-30 Haziran), geleceğe yönelik bir bakış açısıyla, mevcut on yılda ittifak için yeni stratejik eksenlerin belirlenmesinde kilit rol oynadı. Ukrayna’daki savaş Avrupa ülkelerinin odağını değiştirirken Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile NATO arasındaki gerilim sadece Doğu Avrupa ile ilgili değil. İsveç ve Finlandiya’nın onlarca yıl süren “tarafsızlıktan” sonra NATO üyesi olmaya karar vermeleriyle birlikte Kuzey Kutup Dairesi’nde yeni gerilimler ortaya çıkıyor.
İsveç ve Finlandiya NATO’ya katılıyor
İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılımı sürpriz değil. Baltık Denizi’ndeki tansiyon son on yılda yükseliyor. Rus denizaltıları ve gemileri İsveç kıyılarında görüldü ve İsveç’in askeri varlığını inşa ettiği Baltık’ta stratejik bir yerleşim bölgesi olan Gotland adası çevresinde gerginlikler yaşandı. Finlandiya ve Rusya arasındaki gerilim, Rusya’nın tarafsızlığının çökmesine neden oldu: Finlandiya, Rusya’nın Helsinki’ye sağladığı elektriği kesti ve şimdi NATO’ya katılacak.
Elbette, Ukrayna’daki savaş her iki ülke için de bu son kopuşu tetikledi, ancak ufukta yeniden silahlanma işaretleri görülüyordu. NATO üyeliği, yalnızca olası bir Rus tehdidine karşı savunma yapmakla kalmıyor, aynı zamanda iki ülkenin Kuzey Kutbu’ndaki çıkarlarını güvence altına almak amacıyla yürüttüğü yeniden silahlanmayı da haklı çıkarıyor.
Danimarka ve Norveç, Grönland, Svalbard ve Arktik Denizi’ndeki hegemonya dahil olmak üzere kuzeydeki bölgesel konumlarını güvence altına almakla en çok ilgilenenler. İsveç ve Finlandiya, sınır bölgeleri olmamasına rağmen, yine de diğer İskandinav ülkeleriyle işbirliği içinde entegre oldukları Arktik Konseyi’nin bir parçasıdır. NATO üyeliği, İsveç ve Finlandiya askeri birliklerini ittifakın bu etki alanındaki hedefleri için kullanılabilir hale getirecek.
Kutup Gerginlikleri
Kuzey Kutup Dairesi’ndeki buzlar erirken, NATO ile Rusya arasında daha büyük ve kaçınılmaz sürtüşmeler kızışmaya başladı. NATO’ya yeni ortaklar eklendikçe, özellikle doğrudan Kuzey Kutbu bağlantıları olan ortaklar eklendikçe, bu durum daha da kötüleşecek.
NATO’nun ana ortağı ABD, Kuzey Kutbu bölgesinde Rusya’ya karşı pozisyon almaya başlıyor. Grönland’ın kuzey kısmı, Danimarka topraklarında Kuzey Kutbu’ndan yaklaşık 1.500 kilometre uzakta, dünyanın en kuzeydeki ABD hava üssüne, Danimarka topraklarında ev sahipliği yapıyor. Amerika Birleşik Devletleri ayrıca Keflavík, İzlanda ve Værnes (Norveç)’ te üslere sahip. Bununla birlikte, ABD’nin başlıca yetenekleri, birçok askeri üssü, doğal kaynakları ve kuzey rotasında (Kuzeybatı Geçidi) malların geçişi için anahtar olan Bering Boğazı’nın kontrolü ile Alaska çevresinde yapılandırılmıştır. Kuzey Atlantik’teki filo seferleri ve çeşitli NATO ortaklarıyla yapılan son askeri manevralar yoluyla ABD, son zamanlarda güçlerini konuşlandırma kapasitesini gösteriyor.
Norveç, Kuzey Kutbu’ndaki ABD askeri varlığını diğer tüm ülkelerden daha fazla güçlendiriyor. Norveç, birkaç ay önce kendilerine ait üç hava limanında ve bir deniz üssünde ABD askeri tesisleri inşa etmek için bir sözleşme imzaladı. Ancak Oslo’nun bir NATO müttefiki olarak önemini gösterme itici gücü burada bitmiyor. Mart ve Nisan aylarında Norveç, NATO’nun 1980’lerden bu yana Kuzey Kutbu bölgesindeki en büyük askeri tatbikatı olan ve ittifakın çeşitli ortaklarından 30.000’den fazla asker ve 200 uçağın katıldığı Cold Response 22’nin yeriydi. Ancak Norveç, olaya dahil olan tek İskandinav ülkesi değil. Zaten İsveç ve Finlandiya , yine Norveç’in ev sahipliğinde ve ABD tarafından düzenlenen Trident Juncture 2018 askeri tatbikatlarına katılmıştı.
Önemli Kuzey Kutbu bölgelerine sahip diğer NATO ülkeleri de meşguldü. Kanada, devriye gemileri inşa ederek ve amfibi araçlar satın alarak denizcilik yeteneklerini artırdı. Danimarka, kendi adına, adanın ve çevresindeki suların sistematik olarak sömürülmesinden elde edilebilecek ekonomik faydaların tamamen farkında olarak Grönland üzerindeki egemenliğini sürdürmeyi amaçlıyor.
Bir de Kuzey Kutbu hakimiyeti için tüm bu isteklerde ana düşman gibi görünen Rusya var. Putin’in Kuzey Kutbu’ndaki çıkarları iyi biliniyor. Son yıllarda Rusya, toplam Arktik bölgesinin yüzde 50’sini talep etti. Bu iddiaları güvence altına almak için, 2013’ten beri kilit noktalarda yeni askeri üsler konuşlandırıyor ve süpersonik füzelerle donatıyor ve Sovyetler Birliği günlerinden kalan üslerin kapasitesini artırıyor. Rusya’nın 2014 yılında Kırım’ı ilhak etmesinin ardından Avrupa Birliği ve NATO ile olan gerilimler tırmanırken, Moskova, Kuzey Kutbu bölgesinde askeri manevraları artırmayı ve bölgedeki askeri yetenekleri geliştirmek için harcamaları içeren 2025 için bir stratejik plan hazırladı. 2018’de Rusya Vostok-18’i konuşlandırdı. 300.000 askerin katıldığı bir askeri tatbikat, 40 yıldan fazla bir süredir Kuzey Kutbu’ndaki en büyük Rus manevrası. Şimdi, Ukrayna’yı işgalinden sonra Rusya’ya uygulanan ekonomik yaptırımlar bağlamında, Putin’in yeni, gerekli hedefleri var: Rusya’nın önemli bir kaynak ortamı üzerindeki hakimiyetini güvence altına almak ve kuzey geçidinin (Kuzeydoğu Geçidi) kontrolünü sürdürmek.
Zaman zaman, buzlar erimeye devam ettikçe ve stratejik konumları değiştikçe, Arktik Denizi’ne kıyısı olan her devlet Arktik toprakları üzerinde hak iddia ediyor. Avrupa Birliği ise 2007’den 2013’e Arktik bölgelerinin ekonomik kalkınmasına 1,2 milyar € yatırım yaptı. Rusya ve NATO ortakları arasındaki gerilimin arka planında, rakip iddialarda bulunulması, bir ülkenin iddiasının başka bir ülke tarafından gayrimeşru ilan edilmesi ve belirli deniz veya kara alanları üzerinde açık anlaşmazlıkların ortaya çıkması an meselesidir.
Kuzey Kutup Dairesi’nden uzak güçler bile, zaten açık olan gerilimlere ek olarak etkilerini genişletmeye başlıyor. Çin, her yıl kutup araştırmalarına 60 milyon dolar yatırım yapıyor ve yakında Norveç gibi Kuzey Kutbu ülkeleri kadar buz kıran gemiye sahip olacak. Kuzey rotası, Pekin’in “Yeni İpek Yolu” planlarının bir parçası olarak önem kazanmaya başladı; bu da, Çin’in halihazırda Afrika ve diğer ülkelerde yaptığı gibi bölgedeki askeri varlığını artırmaya çalışmasının yalnızca an meselesi olduğu anlamına geliyor.
Kuzey Kutbu topraklarında, hem Kanada hem de Grönland’daki Inuit halkları ve Birinci Milletler, Kanada ve Danimarka devletlerinin emperyalist egemenliğine bir tepki olan bağımsızlık hakkında giderek daha fazla konuşuyorlar. Kanada hükümetinin Yerli halkları onlarca yıldır maruz bıraktığı izolasyon ve kaynaklarının sistematik olarak sömürülmesi, sert sosyal dışlanma ve ülkedeki herhangi bir yerden çok daha kötü yoksulluk koşulları yaratmak için birleşti. Kanada politikalarının bu insanlara empoze ettiği fırsatların olmaması, dünyadaki en yüksek intihar oranlarından bazılarının da sorumlusudur.
Grönland, nominal bir özyönetime sahip olmasına rağmen, Kopenhag’ın vesayeti altında kalan yarı-sömürge bir bölge olmaya devam ediyor. Grönland’ın Inuit halklarının kendi kaderini tayin etme arzusu, ABD, Çin ve bölgede enerji şirketlerini kurmaya ve uranyum, altın ve maden gibi çeşitli doğal kaynakların muazzam rezervlerinden yararlanmaya çalışan diğer güçler tarafından kullanılıyor. buzun altında bulunan çinko. ABD’nin Grönland’a olan bu ilgisi Donald Trump tarafından Danimarka’ya Amerika Birleşik Devletleri’nin adayı satın almasını teklif ettiğinde pekiştirildi, ancak bu komik talebe rağmen hedef, bölgedeki ABD madenciliğinin önünü açan sözleşmelerle yavaş yavaş inşa ediliyor. biri 2020’de 11 milyar avroya imzalandı.
Çözülme: Dünyanın Sorunu, Emperyalistler İçin Avantaj mı?
Madrid’deki NATO zirvesinden önce, NATO genel sekreteri Jens Stoltenberg ve İspanya Devleti başbakanı Pedro Sánchez, ana başlıklarından birinin iklim krizinin etkilerinin işbirliğiyle nasıl hafifletileceğinin ele alınması olacağını vurgulamışlardı. Hiçbir şey gerçeklerden daha uzak olamazdı. NATO, Rusya ve Çin gibi diğer güçler aslında bir çözülme ile ilgileniyorlar.Arctic, şimdiye kadar büyük ölçüde dokunulmamış olan doğal kaynaklardan yararlanma, iklimleri daha aşırı olduğunda ele geçirilmesi zor olan bölgeleri kolonize etme ve Arktik Denizi üzerinden ticari seyahati açma ve kolaylaştırma olanaklarını arttırıyor. Arktik Denizi’nin açılması Asya ve Avrupa arasındaki rotayı önemli ölçüde kısaltacaktır, bu nedenle Çin gibi ticari devler genişleme ve ticari hegemonya planlarına denizi dahil etmeye başladılar.
Ocak 2022, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15’lik bir artışla Kuzey Kutbu’nda sefer yapan yaklaşık 184 gemi gördü. Bu gemilerin çoğu balıkçı gemisi iken, bölgede daha fazla petrol ve gaz tankeri görünmeye hazırlanıyor. Kuzey Kutbu, gezegenin petrol ve gaz rezervlerinin tahmini dörtte birini oluşturuyor ve eyaletler bu rakamı test etmeye başlıyor. Yaklaşık 600 madencilik ve gaz arama projesi halihazırda devam ediyor ve bu sayının yüzde 20 artması bekleniyor. Kuzey Kutbu’nun nadir topraklar gibi diğer kaynaklarını petrol ve gaza ekleyin ve değerin 1 trilyon dolar olduğu düşünülüyor.
Bölgenin etkin bir şekilde düzenlenmemesi, buzun ortadan kalkmasını, ilgili tüm ülkeler arasında gerilimlerin arttığı yeni bir kirletici oyunda yarışmacı olmak için kapitalist güçler için önemli bir fırsat haline getiriyor.
Arktik buz örtüsü yıllık yüzde 12 oranında eriyor. Grönland’daki kayıp daha da endişe verici: Son yirmi yılda 5.000 gigatondan fazla buz kayboldu ve görünürde bir geri dönüş yok. Araştırmalara göre, kutupların çılgınca erimesi, deniz seviyelerinin yükselmesine neden olacak ve bu da dünya çapında sellere neden olacak ve 400 milyondan fazla insan için feci sonuçlar doğuracak. 1
Kuzey Kutbu’nda Artan Savaştan Bir Çıkış Yoluna İhtiyacımız Var
NATO ve Rusya arasında giderek artan doğrudan çatışma ve Çin gibi diğer aktörlerin katılımıyla Kuzey Kutbu’nda siper ve militarizasyonla karşı karşıyayız. Basitçe söylemek gerekirse, gelecekte açık bir askeri çatışma göz ardı edilemez. Hegemonik emperyalist güçler ve yükselen güçlerin hepsi fetih ve hakimiyet peşindedir. Bölgenin büyük kısımlarını sistematik olarak sömürmeye çalışıyorlar. Bir zamanlar var olan her türlü işbirliği ve diplomasi iddiasını terk ediyorlar.
Kapitalist çıkarlarını güvence altına almak için emperyalist ülkeler, yeni çatışmalara hazırlanırken ve dünya halklarını yağmalamalarını iki katına çıkarırken askeri harcamalarını artırıyorlar. Bu, insan yaşamının anahtarı olan ekosistemleri yok etmek, milyonlarca insanı riske atmak ve çevre için geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açmak anlamına gelecektir.
Bu daha büyük savaş çığırtkanlığı karşısında, yalnızca dünyanın işçi sınıfı ve ezilenler ilerici bir çözüm sunabilir. Kuzey Kutbu’nun artan yıkımı, kötüleşen iklim krizi, Kuzey Kutbu Denizi’ni çevreleyen Yerli halkların iradesine karşı kirletici kaynakların sömürülmesi ve gezegenin büyük güçleri arasındaki doğrudan savaş, bunu ortadan kaldırmak için savaşmamızı – hayatta kalmak için – acil hale getiriyor. yıkıcı kapitalist sistem Kapitalist özel mülkiyete son verirken, işçilerin gezegendeki kendi geleceğimiz hakkında rasyonel bir şekilde sosyalist bir toplum için savaşmalıyız.
Kapitalizm gezegeni yok etmeyi amaçlar. Bunun yerine, hadi kapitalizmi yok edelim!
