Kıbrısta yaşamamın sonucu, bazı konulara kaçınılmaz olarak kendi koşullarımızdan dolayı daha değişik önem vermem normaldır. Kıbrıs sorunu gerçekleri ile sistem bağlantılı eksen sonucu, bazı yerlerdeki gelişmeler bize birbaşka açıdan izlememizi zorluyor. Örneğin, Türkiyede yaşayıp oranın koşullarıyla bakış yapma ile Kıbrısta olmanın getirdiği gerçekler, bazen konuların öneminde farklı özelliklere girmemizi de dayatmaktadır. Bu ayrımdan öte sorunun resmen kendine dokunan bölümlerinin ayrı acısı olmasıdır. Örneğin Türkiyede nerede ise hiç önemsenmeyen konular, salt Kıbrıs sorunu nedeniyle gelişmenin burada dikatle izlenmesi önceliğini getirmesi kaçınılmazdır. Bosna Hersek, Batı Sahra, Filistin, ırak kürdistanı, Apazya ve nicesi özellikle her türlü siyasal ulusal ekseni K. Kıbrısı direk bilgilendirme zorunluluğumuz oluşur. Bu elbet konumuz olan Bosna Hersek alanında da geçerlidir. Birçok ülke konuyu kendi gözüyle bakarken, K. Kıbrıs veya geneli emperyalist deneğim açısından kendine has gözlükle de yorumlama zorunluluğu olması gerekir. Bu gerçeklerle Bosnadaki seçimleri kendi Kıbrıs eksenimle kısa bir seçim gözlemi yapacam.****
Ge.en Pazar günü Bosna Hersekte seçimler gerçekleşti. Konsey üye seçimini sosyal demokrat adaylar kazandı. Kantonlar yörelerini de ağırlıklı miliyetci tutucular kazandı. Bosna Hersek eğer denilen çizgisiyle normal şekildeki tek tip sonuç olsa oldukça önemlidir. Özellikle de Bosnadaki başkanlık adayında Begoviçin kaybetmesi önemliydi. Sosyal demokratların daha AB çizgisinde olmaları, muhavazakar milliyetçilerin de tutucu çizgili kimliksel tercihleri vardır. Fakat, temel kazanma nedeni Bosna Hersekteki yolsuzluk, yoksuluık ve geleceğin net olmama kuşkularının sonucu Sosyal Demokratlara oy verildiği anlaşılıyor. Bu ister istemez Türkiyedeki Bosnayı izleyen kesime “Erdoğan kaybeti” düşüncesinin gelişmesine yardımcı oldu. Böylelikle kurulduğu günden beri milliyetçi ayrılıkçı çizgilerin adaylarının kazandığı Bosna Hersek seçimleri şimdi bunların en azından konsney üyeliklerinde kaybetmeleriyle sonuçlandı.
Konuyu daha iyi anlamak için, Bosna Hersek düzeyinde bazı can alıcı bilgileri hatırlatalım. Bosna Hersek devleti daha geniş öz Yönetimli Yugoslavyanın dağıtılmasıyla oluştu. Yugoslavya öz yönetimli federal bir devlet di. Bloksuz oluşu nedeniyle emperyalist güçler bu devleti hep dağıtmak istiyorlardı. Irkçılığı direk destekleyerek, kanlı şekilde ülkeği dağıtılar. Daha küçük devletelr etnik temelde kuruldu. Bosna Hersek ise daha küçük federal devlet deneğimine dönüştürüldü. AB ve ABD ağırlıklı planlarla Bosna Hersek devleti kuruldu. Ülkede hala yabancı askeri varlıklar vardır. Uluslararası güç diye konumlandı. Türkiye de bu ülkede varlığını hisetiriyor.
Bir ek bilgi: Bosna Hersek daha bağımsızlığını ilan etmeden önce başta Türkiye bu devleti tanıdı. Yine Yugoslavyadan ayrılma referandumunda Sırplar katılmadı. Bağımsızlık ilanlıyla başlayan savaş epey kanlı sürdü. Kanlı savaş bahanesiyle de ABD bölgeye geldi. Kendi planını bizat Holbruk kurgulayıp hayata geçirdi. İki ayrı bölge ile Sırp ve Boşnak ile Hırvatlar denklemi kuruldu. Buna yönelik etnik ayrımlı teelinde Bosna Hersek kuruldu. Emperyalist blokjun kendi kurallarıyla kurdurtulan federal bir yapıydı. Bunun deneğimi ile AB üyeliğine dek gidilecek yol çizildi. Elbet hala beklenen sonuç alınmamadı.
Tekrar özetleyecem: Bosna Hersek, Yugoslavya federal deneğimin yıktırılmasıyla alt yapı olarak emperyalist sistem tarafından kurdurtuldu. Bu direk dış müdahalelerle de ayakta tutulmaya çalışındı. Hala örneğin Hırvatlar AB pasaportu taşırken, sıprların da Sırbistanla ilişkileri ve ayrılıp bağımsız ülke olma istekleri sürmektedir. Bu koşullarda yapılan seçimler ise yerleşen klasik milliyetçi kesimlerin ilk defa en azından konsey seçimlerinde yenilmeleriyle de sonlandı. Bu özellikle yolsuzluklar ile birçok mafyatip ilişkilere duyulan tepkilerdi. Türkiyenin bu ülkedeki durumu ise yenilgiyle birlikte konuyla ilgilenen kesimler örneklerini yazdı.
Bosna hersek bir deneğimdir. Emperyalist yapının kendi içindeki oluşturup yürütmeye çalışığı örneklemdir. Ancak, milliyetçi destekli, parçalanmış siyasal eksenle ve dış içeleşen güçler sonucu her an sorun da üretmeye adaydır. Sosyal demokratların kazanması ise bir önemli adım sayılmalıdır. Eksik brakmaylyım: milliyetçi ırkçı kanlı şekilde oluşturulan ülkede hala siyasal sınıfsal yapı yerleşemedi Sömürün olmasına rağmen sınıfsal dönüşüm seçenek yoktur. Hele de Yugoslavya gibi bir deneğim sonrası faşist güçlerle parçalanması da siyasal yeniden iç güçlü sınıfsal dinamiklerin oluşmasında önemli engeldir. Sol hep eskinin kötülenmesiyle sürdürülen probagandanın cenderesindedir. Ancak, net olan, emperyalizim Bosnaya da iyi gelmedi. Mafyalaşma ve kimliksel ayrımlarla ülke ordan oraya savruluyor. Son seçim en azından kısgaçtan çıkışta hamle olarak anlaşılırsa yeterli halde ilreisi için önemli olacaktır.
