Katarda dünya kupası sürüyor. Onca tartışmalardan sonra başlayan futbol dünya şanpiyonluğunda elbet spor dalına uygun sürprizler de olmaya başladı. Genelde dünya kupası Avrupa Latin Amerika ekseninde şanpiyonluklarla konuşulur. Turnuva öncesi de beklentiler bu iki kıtadan finallere doğru gidileceğidir. Aradaki sürprizler ise adeta içine sosyal ve siyasal damıtılmaların da gelmesi de siyasetin bizat kendisidir. Nasıl ki tüm laflara karşın futbolun da siyasetle bağı kaçınılmazken, alınan bazı spor neticelerin içine de direk siyasetin damıtılması da o denli kabullenilme zorunda brakılıyor.
Katardaki turnuvanın en sürpriz takımı Afrikdan çıktı. Fas yarı finale dek geldi. Öyle kolay kura veya hakem kayırmalarıyla değil, resmen oynayarak ve stratejilerle sonlanan sonuca ulaşmaydı. Belçikadan tutun, ispanya ve Portekizi eleyerek yarı finale geldiler. Gurubundaki öteki ülke Hırvatistanın da öteki yarı finalist olması da bulunduğu gurubun güçlülüğünü de işaret etmektedir. Sonuçta Fas eleyerek yol alırken, siyasal olarak sömürgesel gerçekliğin de adınnın katılması da spor siyasal saydamlaşmasının sonucudur. Faslılar bir anlamda özellikle ispanya ve Portekizi yenerken tarihi sömürgeciliğin de adının akla gelmesini istemeseler de hatırlanmasını getirdi. Zaten ispanya ile karşılaşırken, birçok yorumcu bilinçli bilinsiz hemen Fasın ispanya sömürgesi olmasını da eklemeden edemiyordu. Bir anlamda konu sömürgecilikten siyasete varan yorumlamalarla beklenti oluşturuldu. Fasın kazanması ve ardından Portekizi elemeleri ise Afrikanın ayağa kalkması lafını da söyletirmekten çekininmeme koşulun oluşmasına yardımcı olundu.
Fas yarı finale çıkarken Portekizi yendi. Yenerken de kıyas yanında beklenmeyen kelimeleri de döküldü. Faslıların önemli kısmı sevinirken, yeni siyasal mesaj da bayraklarla haykırılıyordu. Türübünlerden sokaklara çıkan halk, Filistin bayrakları dalgalandırıyordu. Tutum, resmen resmi görüşe aykırıydı. Fas, İsrail ile ilk uzlaşan arap ülkelerinden birisiydi. Fas kamuoyuna karşın yönetim İsrail ile normal ilişkiler kurdu. Oysa maç sevincinde Fas halkı elerinde Filistin bayraklarıyla seviniyordu. Turnuvada olmayan, ülkelerinin tam aksi siyasal yelpazede ilerlerken, sevinen ve galibiyeti kutlayan insanlar tam aksi Filistin bayrağı dalgalandırıyordu. Dünya siyasetine mesajdı. Fİlistini ne denli hasır altı etleser de devletlerle bunu taşlandıracak yol alınsa da bir futbol sevincide dahi halklar Filistini de hatırlayıp sevinçlerine ekleyip sorunu da duyurma kulanılma şansını değerlendirmektedir. Bu planlanan olay olmasa da hayatın kendisi bunu bir yerden çıkardıp dışa vuruyor. Halbbuki bu tip eylemi siyasal içerikle ve israile karşı yapmak isteseniz başınıza nelrein geleceği de belli. Ama, bir maç sonrası Filistin bayrakları ortaya çıkıp siyasetin yok saydırtaya uğraştığı konuyu galibiyet sevincine katıp birlikte eğleniliyordu.
Faşın böyle bir ikili gerçekliği Portekiz maçı sonrası açığa vurdu. Ama, vurmayanlar da vardı: Batı Sahranın geçen yıl ilhak edilmesi.Herhalde bir Polisaryo yetkilisinin çıkıp maç anında sahaya inip bir pankartla bunu vurgulamasına Faslılar ayni sevinç yanaıtı vermeyeceklerdi. Hele Katar güvenlik kuvetleri hiç de afetmeecekti. Siyasal ve spor gerçekleri böylesi kesişmelerle doludur. Net olan, Fas yarı finalde. Fransayı yenerse finale çıkacak. Faslılar bunu kutladılar. Sadece Katar ve Fasta değil, Avrupa ülkelerinde de ayni sevinci sokakta yaşadılar. Türkiyede de oldu. Gariptir her yerde Türkiye galibiyetlerini kutlayan Türkiyeliler Fasın ayni durumu istanbulda yapmasına da eleştiri veriyor. Oysa Türkiye galibiyetlerinde Avrupa ülkelerinde olanları aklımızda tutuyoruz. Buda siyasal ve kültürel ayrışma ile tek tipleşmenin öteki acı yüzleşmesi oluyor.
Bakalım, fas finale gidecek mi. Birçok ülkede göçmen ve sürgün olan Faslılar. Sömürgesi oldukları ülkeği yenmelerinin de elbet duygusal siyasal sevinci bir başkadır. Şimdi, tartışmalarıyla Afrikalılar gelişmeleri yaşanan Fransayla maç sonucu ile olacaklar da bir başka merak konusudur. Bize kalan, Fası teprik etmek. Hele de herkesin gözüne unutukları Filistin sorununu da hatırlatıkları için de iyi duruştan dolayı teşekkür etmek de önemlidir. Bakalım finalde kimleri göreceğiz?
