Biz Türkiyedeki seçimlere epey zamandır dalıp gitik. Dünyayla alakamızı istemesek de öne çıkaramadık. Halbuki birçok özeliği bize de benzeyen ve oradaki ateşlemenin etkielrinin nerede duracağı bilinmeyen durumlar da yaşandı. Kosova bu olayların yeniden tırmandığı ülkedir. Üstelik, Kosovanın yapısına uygunNato askerleri de Kuzeydeki Sırplarra karşı çatışmalara karıştığı gerçeği de var. Konu önemli. Balkanları ateşleyecek ve Rus ABD karşıtlığına dek uzayacak bir geniş alan hesaplaması da vardır.
Ufak toparlamalarla olaya özetlemeğe çalışalım. DOksansekiz yılında gerek Avrupa gerek se Yeni Çağda Kıbrısla birlikte önemseyip ikili yorumladığım yöreler vardı. Doğu Timor, Batı Sahra ve Kosovaydı. Bu örneklerdeki gelişmeleri incelerken, adeta Holbrukunn sözü geçen iki bölgeye gelişi ve pimi çekilip batılıların müdahale yapıp Sırbistadan Koparılmaya çalışılan Kosova önemli siyasal gelişmelere gebe oluyordu. Bu makalelerimi bir kitapda derledim. Baskıya verdim. Ne kitap basıldı, nede toparladığımız sidiler geri geldi. Buda benim kitap yazma şefkimi kırdı.
Holbruk sonrası Doğu Timor direnerek önemli kayıplar vererek bağımsızlığını kazandı. Batı Sahrada bazı gelişmeler olsa da sonuçta cendereye konuldu. Kosova pimi çekilip resmen Nato müdahalesiyle Sırbistandan koparıldı. Ardından B.M. kararlarına rağmen deyişmez denilen hukuk ilkesine karşın Kosovanın koparılmasını kopartanlar tanıyarak artık ilgili kuralın da tartışmalı haline sokuldu. Bazı akademisyenler bu duruma “batı ayağına kurşun sıktı” diye vurguladılar. Kıbrıs ise Annan planına doğru yoluna çıktı.
Ek bir bilgi, Kosova örgütü UÇK “ki sonradan Kosovanınn yönetimine geldi” yapısının kurulmasında başta CİA ve MA6 rol aldığı da o günkü batı bazı basında yer buldu. Fakat, bu durum pek gündemleştirilmedi.
İlgili gelişmelerle Sırbistandan koparlılan Kosova sonradan yalann olduğu bir provakasyonla Sırplara karşı saldırı geliştirilip batı Kosovanınn bağımsızlığını tanıdı. Fakat, ayni sorunları olan bazı AB ülkesi ile Rusya ve Çin bu durumu kabullenmedi. Böylelikle Nato askerinin olduğu ve mafyaların güçlendiği bir Kosova coğrafyası Dünya bankasının da ekonomik katgılarıyla yeşertildi. Bu durum giderek birçok alanda kulanıldı. Fakat, Kuzey Kosovada önemli miktarda Sırp azınlığı vardı. Bunlarlaq hep sorunlar yaşandı. Zorlanarak bazı anlaşmalar yapıldı. Fakat, her fırsatda Kosova yönetimi Kuzeydeki sırplara baskı uygulayarak onların göç etmesi veya Sırbistanla ilişkileri kesmesini dayatı. Her an yaşanan gerilimler oldu. Arabaların geçişi veya pilakalar dahi gerilim oluşturmaya yetip artıyordu. Üstelik Nato askerleri de direk göreve katılıyordu.
Ek bir bilgi, Kosovanın bağımsız mücadelesinin temel örgütü UÇK liderleri sonradan önemli kısmı mafyacılık ve özellikle organ mafyaclığıı yaptıkları da yargılanarak kanıtlandı. Fakat batı sesiz kaldı. Yine AB raporlarına göre Avrupada yolsuzlukta Kossova liderliğe oynuyor. Sırbistan ise en azından Kosovadaki sırpların yerinde kalıp etkisinin devamı için tutunmaya çalışıyor. Kaybetme halindeki durumdn
An kimse memnun kalmıyor. AB ise resmen ikili oyunda. Aracılık yaparken, öneri olarak hem Sırbistan hem de Kosovanın Ab üyesi olup iki tarafında bağımsız kalmasını uygulamak peşinde. Fakat, Kosova hala salantıda. Özellikle ayni sorunları olan ülkeler, bu örnekle sınırların deyişip resmen parçalanma korkuları nedeniyle hala Kosovayı tanımıyorlar. İspanya gibi..
Son günlerde yeniden kriz haberleri geliyor. Çatışmalar oldu. Nato askerleri de müdahalerde bulundu. Olay, belediye konusu. Kosovalı Arnavutlarınn gönderdiği başkanları sırplar kabullenmediler. Engel olmak istediler. Çatışmalar oldu.Kısa zaman lönce Kosova yönetiminin Sırbıstan sınırında koymak istediği yeni kurallar nedeniyle zaten işler gerilim yaşadı. Bunun sonucu Kosovalı sırplarınn başta yargıçları olmak üzere yönetimde bulunan görevlileri istifa yaptılar. Bu durum daha da yeni belediye başkanlığı için genişledi. Seçim denirken sırpların katılmaması sonucu zaten oldukça az katılım oldu. Kosova yönetimi ısrarla kendi adaylarını belediye yönetimine gönderince de kriz çatışmaya dönüştü. Sırbistan da önlemler açıkladı.
Önemli olguyu da ekleyelim: b atı özellikle son dönemde Rusya yanlısı olduğu için Sırbistanı sıkıştırıyor. Bir anlamda Kosova gerilimi ile sırbistana baskı uygulama durumu da kafalarında var. Rusya yanlısı veya tarafsız kalan ülkelere deyişik bahanelerle anbargolar veya engeler konulduğu zaten biliniyor. Acaba diyorum: Kosova kartıyla Nato askerinin de olduğu süreçte bir politik “kurnazlık da” olma olasılığı varmı:
Kısaca, Kosova hep krizlerle dans eden coğrafya olarak yakın tarihimizde yerini aldı. Balkanlaştırma politikasının Yugoslavyayı dağıtma hesaplarının merkezine çoktan konulup ayrıştırldı. Her an kaşımaya ve kriz yaratmaya aday bölgedir. Kaşımanın kolayca alevlenip geniş alana dek ulaşması da raslantı olmayacak. Şimdi hem de şimdi tam da herkesinn herkesi sınadığı durumda Nato kontrolü bir yörenin pime eli giderse, birçok düşüncelere kapılmak yanlış olur mju?
