Onbeş kasım siyasal tarih bakımından önemli mesajlar veriyor. Olaylar yaşandı. Siyasal koşullar da kazanana göre yol aldı. Elbet, zaman akarken de kimisi unutu veya bazısı da dönekleşip yeni duruma uydu. İlgili durum, ister istemez, eğer geçmiş unuturulduysa, ozaman ya yaşanmamış veya istenen güncel idolojiğe göre yeniden yazdırtıldı. Hele de ihtiyaç varsa ve gerçekler unuturulduysa, tarihin kirletilme süreci de hemen gündeme sokulur. Onbeş Kasım yakın tarihi bu konuda birkaç olayı içerir.
Önce atmışyediye dek gidelim. Köfünye olayları oldu. Deli komutanın yaptıkları ve Grivasın fırsatçılığı sonucu, bölgeğe girildi. Önemli kayıplar da oldu. Ama, sonucu banbaşka oldu. Grivas Köfünye ve Boğaziçiği ele geçirdi. Hem de gayet kolay. Fakat, yapılan girişimler ve oluşan siyasal koşullar, Grivasın adadan ayrılmasına neden oldu. Grivası adaya solu ezmek için onaylayan garantörler, yeni uzlaşma ile Makariyosun da onayı ile Kıbrıstan kovuldu.
Özellikle, Yunanistandaki albaylar darbesiyle Yunanistan Kıbrıs cumhuriyeti arasında ilişkiler gerildiydi. Yunanistan Grivasın savunma bakanı yapılmasını dahi istiyordu. Köfünye olayı Grivasın Kıbrıstan da gidişiyle sonlandı. Bir başka gelişme de kapanan yollar yeniden açıldı. Sadece bazı Türk bölgelerinde “Erenköy gibi” rumlara açılmadı. Kıbrıs yeni yumuşama iç konuma girdi. Dışta ise Kıbrıs Yunanistan gerilimi artmaya başladı.
****
Öteki Onbeş Kasım kırk yıl öncesine gelir. Önceki yazımda bazı güncel koşulları özetledim. Denktaşın yeniden seçilmesi kısa zaman hedefi ile uzun vadede elilerin taksim tezinin Türkiyeleşerek genişleme hedefli bu ilan bazılarına göre bağımsızlık olurken, kimisi de bunu o günlerde siyasal derbe olarak sıçraması kavrayışına soktular. Tabi ilan olurken ki teslimiyet sonrası da hemen yeni dönemi savunma refleksi hemen başladı. Yine o günlerde bizim söylediklerimiz le “yarın eğer bu ilana karşı çıkanlar, K. Kıbrısın bağımsızlığını savunup geriden sistemi takip ederse şaşmayın” diyorduk.
Şu yalanı da artık duymaktan bıktım: konu gizli yapılmış da kimse bilmiyormuş: özellikle de olayın içinde direk olanlar hep bunu tekrarlıyorlardı. Sadece iki örnek verecem: daha seksen başında hem de Halkder ve Devrimci gurubun Türkiyedeki son bildirisinde, Kuzeyde Denktaşın bağımsızlık hedefinde olduğunu uyardık. Ziya Rıskı çalınan seçimi ile peşinden gelen TKP içi kırılmalar ile öğretmen sendikaların hizada sıralanmalarıyla zaen gün iki yıl öncesinden hep tahmin edildi. Sonuçta yemeğe çağrılınca da herkes olayı kavradı. Şüpeler oluştu. Direncin olamama kuşkuları yaygındı. Dün de belirtiğim gibi muhalif vekiler dahi yürüdü. Ama, şu yalan hala tutuyor: Denktaş çok gizli bu işi başarıyla yürütü!
Zaman aktı ve günümüze geldik. Artık yeni rejim hem Denktaşı yeniden başkan yapacak anayasayı yaptı ve bir de Türkiyeleşme çizgisinde daha da rahat hızla ilerlendi. Üstelik AKP dönüşümü de K. Kıbrısta sancısız gerçekleşti. Zamanında karşı çıkanlar yeni siyaset geliştiremediği için de ya dönekleşti veya yerlerinde oturup kaldı.. Şimdi ise konuşulanlar sanki geçmiş hiç yaşanmamış gibi geliyor bana. Ayrıca, geçmiş özellikle gerçekleri bilenlerin sorgulamadan kaçmalarıyla da ilgili çevrelere atıp tutmalarına ve kolayca yalanlarla yeni tarih yazmalarına yardımcı olundu. Ama, gelinen nokta da malum. Herhalde koltukçuların dahi nasıl seçildiği ve nifusun dahi söylenmekten kaçınıp bilinmezliğe havale edilmesi gerçeği herşeyi anlatır.
*****
Son olarak, Onbeş Kasım ayrıca şu anda kaynayan Gazze durumundaki genel konum olan Filstinle alakalıdır. Arafat sürgünede Filistin devletini ilan etti. Şimdiye kadar yüzyirmiüç ülke tanıdı. Ama, Filistin devleti de Sürgünden işkal altı topraklarına merkezi taşıyınca da günümüz paradoksu da oluştu.
İşte size zamanla akan yıldönümlerin önemli üç konusu. Yorum size braktırılıyor.
