Son günlerde çoğu zaman ülke adı verilmeden, sadece eylemde bulunan veya zarara uğrayan kesimler ifade edilerek, gelip giden gündemler vardır. Bu coğrafyalar pek de uzak değil. Hemen doğumuzdaki Suriyenin Kuzeyi ve ırakın ayni atlandırılan coğrafyasıdır. Gelişen veya spontanel verilen gelişmelerde ise Suriye devleti ile ırak yönetiminin politik kararı da yok. Sadece olaylar Kuzeydeki coğrafyada gerçekleşen ülke isimiyle geçiştiriliyor. Çoğu zaman verilen olay yerinde ilgili ülke toprakları olduğu dahi belirtilmiyor. Bir anlamda, bölgeler Suriye ve ırak toprakları olarak atlandırılsa da yaşananları yapanlar bölgesel güçten genel emperyalist ülkelere dek olan geniş çevrelerin olmasıdır.
Olayları şöylesine hatırlayalım: Türkiyeye gelen kayıplar haberi oldu. Kayıplar ırakın kuzeyinde verildi. İsrail uçakları bonbaladı. Suriye orta kesimler oluyor. ABD uçakları başta ıraktaki Hizbişaki örgütü olmak üzere bazı milis yapıları vurdu. İran füzeleri Erbil yakınlarındaki öbinayı vurdu. İran füzeleri Kuzey Suriyedeki IŞİD bölgelerini vurdu. K. Suriyedeki ABD istlerine füze atıldı. Buna benzer birçok karşılıklı saldırı veya suikasltler oldu. Örneğin önemli suikastlerden biri Suriyedeki iran önemli komutanı Musaviydi.
Haberleri artırmak kolay. Kontrolu gibi görülen bazn sıçrama şansı olan gelişmelerdir. Türkiyenin Kuzey ıraktan gelen kayıpları epey ülke içinde değişik tepkiler oluşturdu. Buna karşılık, verilen tepkiyle sadece Kuzey ırakta değil, Kuzey Suriyedeki Kürt yerleri de vuruldu. Bir anlamda Kuzey denilen Irak ve Suriye bölgeleri devletleri dışında saldırılar, misillemeler ve bölgesel güçlerden ABD merkezine varan birçok ülkenin katılımıyla değişik kontrolü savaş tekniklkerini uygulamaktadır. Dahası, örneğin Kuzey Suriyenin doğusunda önemli sayıda Kürt merkelzli DSK olurken, FIratın Batısında Türkiye kontrolunda cijatcılar vardır. Hele de arada adı geçen ve gerektiğinde bölgesel devşirme cihatçı yapan idlipin de Türk ordusu kontrolunda olduğunu hatırlatalım.
Kuzey Irakta ise özellikle federal Kürsdistan adıyla bölgesel yönetim var. Fakat, orada da ağırlıklı Kürt olsa da kürtlerin değişik güçleri etkin alanlar oluşturuldu. İşin ortak yönü, gerek ırak gerek se Kuzey Suriye defakto giderek yerleşen yapılar direk Ortadoğu projesinin uygulanmasıyla oluşturuldu. Irak ABD işkaliyle resmen darmadağın edilirken, Kuzey Kürdistanlaştırıldı. Suriye ise Esat devirtme hamlesiyle değişik işkaller oluştu. Boşlukta da Kürtler belirli bölgede etkin oldular. Genel politikada ise Doğu Fırat ile Kuzey ırak hava ekseni ABD kontrolunda. Batı Fırat ise Rusyanın etkisinde. Bu iki ülkenin müsaadesi olmadan havada sinek dahi uçamaz. Onun için Suriye ve ırakın kuzeyindeki hamleleri mutlaka temel emperyal güçlerin de izni veyz göz yumasıyla ancak mümkün olur. Artık eski ırak ve Suriye toprak bütünlüğü yok. Üstelik özellikle Suriye rejimi ısrarla ülkesindeki işkalin sonlanmasını, orduların çekilmesini hep talep ediyor. Bölgenin barışını koruyacaklarını söyleyenler ise yöreğe işkalci ve yeni oluşumları tetiklemekle meşkuldurlar. Elbet, hegemonya mücadelesi de olunca, bu defa direk savaşa girmeden ama karşılıklı hamlelerle işler gelişiyor. Misileme yapma, güvenlik nedeniyle operasyonlar, suikastler ve tehtitler birlikte bölgenin adeta kaderi haline sokuldu. Elbet iran İsrail çelişkisinin de bölgede karşılıklı hamlelerle de derinleşiyor. ABD hem etraftaki üstleri hem de direk Doğu Fıratdaki askeri yapılarıyla da teknolojik güçle özellikle irana karşı hamleler yapıyor.
Bunlar hem denetim altında yapılma zorlanması, hem karşıta mesaj verme, kendi kamuoyunu morallendirme gibi birçok olguyu hedefliyor. Karşılıklı hamleler ve toprakların esas sahiplerinin dışalnması, adeta Ortadoğunumn bu bölgesi her an sıcak savaşa doğru kayma kuşkusu hep olacaktır. Son dönemde israilin Gazze konusunda dünya devletleri sesiz kalırken, Kuzey ırak ile Suriyede bir şeyleri zorluyor. Suikastler ve misillemelerle işler kırılma anına dek geliyor. Bölge cihatçıları “ki onların bir kısımı da dünyadam taşınmış kesimlerdir” devşirme ile her an role hazırdır. Elkaydeden tutun IŞİD noktasına dek hep oyuna hazırdır. Kimse şimdilik Kuzeydeki yöredeki dış güçlerle oynanan oynun bitmesini ve toprakların ilgili ülkelere verilmesini yüksek sesle söylemiyor.
Elbet, oyunun oynandığı yerde Kürtlerin yaşaması ise Kürt sorununun ülkeselden bölgesel boyuta taşıdı. Artık Kürt örgütleri istenmese de imkar edilse de bölgesel siyasal oyunculardır. Tabi onlar da parçalanmış biçimleriyle devam etmeleri de alehlerine. Öteki ekonomik gerçek ise herkesin ezberindeki petroldür. Boşuna Kuzey ırak yönetimi ile Türkiye ilişkisindeki kaçak petrolü uluslarara arası mahkeme kararına dek gelmedi. En son ise Ortadoğu hegemonyası için direk savaş yerine daha alt düzeyli misilleme ve saldırılarla da sürdürülen yerdir.
İstemesek de duymasak da bu haberleri duymak zorunda kalacağımız da kesin. Oranın veya K. Kıbrısın her defakto kırılmasıyla da geleceğin bize karanlık uyarısını da yapacaktır. Boşuna Ortadoğu projesi denmedi. Yaratılan düşmanlıklar da ilgili siyasetin geleceği içindir.
