Biraz peşpeşe aynin günde yazılan makalelerle karşılaşıyorsunuz. Genelde önemi olmasa, böyle anlayışa girmem. Konu Pakistan ile yapılan son seçimler sonuçları olunca, hala süren tartışmalar da gelişince, buna ek olarak, ülkemizde de önemli sayıda Pakistanlı da yaşayınca, biraz bilgi biraz da kıyaslama bakımından, fazla zaman geçmeden, seçimlerin sonuçlarıyla Pakistan hakında birkaç söz yazmanın önemli olduğuna inanıyorum.
Girişte de belirtim, ülkemizde sayısı bilinmese de hayatın birçok alanında Pakistanlılarla karşılaşıyoruz. Hat da bazı yerlerde Pakistanlılar tanıdıklarını da getirip apartmanlarda hakim olma girişimleri haberleri de anlatılıyor. Öğrenci, motorlu dağıtıcılar, taşaron işçilik alanlarında Pakistanlı bulmak sürpriz değildir. Ben zaman zaman garson veya motor taşıyıcılığı yapan Pakistanlılarla karşılaşınca, sıcak gelişme varsa kısa sohbetler de yapıyorum. Özellikle belirli kesim ülkeleri hakında birşeyler duymaktan da memnun olup, hemen anlatmaya başlıyorlar.****
Daha önceki yazılarımdan da hatırlayanlar olacak, geçenlerde Pakistanda seçimler yapıldı. Normal halde sandık kurulmadı. Nitekim yaklaşık sekiz gün seçim sonuçlarının açıklanması gecikti. Hapisteki tutuklu imran han açıklamalarla taraftarlarını sandık önlerine çağırınca da gerilim artı. Sonuçta da sayısal resmi rakamlar verildi. Tüm baskı ve yasaklamalara karşın, imran Hanın partisi birinci geldi. Ama, çoğunluğu sağlayamadı. Önemli idiyalar vardı: örneğin sayım olurken elektriklerin kesilmesi, internet arızalarının gerçekleğişi resmen hile yapılma olasılığını yülkseltiyordu. Üstelik başta ordu hemen tehtitle protesto ve gösterilere karşın sert önlemler açıkladı. İki kişiden fazla bir araya gelmek de yasaklandı. Fakat, tüm baskılara karşın yine de bağımsız katılan Hanın taraftarları birinci sırada yerini aldı. Tek farkla, çoğunluğu sağlayamadılar.
Kısa bir ufak hatırlatma ile konunun önemini yeniden ötleyelim: 2018 yılında yapılan Pakistan seçimlerini, yeni kurulan imran Hanın partisi kazanır. Han, reforumlar yapacağını ve oluşan resmi denklemi bozacağını söyledi. Dış ppolitikada ise denge eksenine yöneldi. Bu tutum başta ABD ve onun içsel işbirlikçisi Ordu pek memnun olmadı. Gelişen Ukrayna krizi sonucu Hana baskılar geldi. Örneğin Rusyayı ziyaret etmemesi, konulan ambargolara katılması dayatıldı. Yetmezmiş gibi Çine yakın Amerikaya üst vermesi de öenrildi. Han, bunları ret ediyor. Moskovaya ziyarete gidiyor. İkibin yirmi ikideki bu gelişmeler suyunu da ısıtıyor. Değişik gerekçelerle adeta baskılar başladı. Hanın yanında duran bazı vekilere baskı ve çıkar üzerinden yanından aldılar. Han da parlementoyu fes edip erken seçim kararı alır. Fakat, yargı bu defa Hanın karşısına geçip onu darbe yapmakla suçlar. Görevden alır. Artık boşalan zincir suçlar da belirler öyle ki Amerikan baskılarının açıklanması “devlet sırlarını dışa vurması” diye suç hanesine konur. Zengin Hana aldığı resmi hediyeleri satığı suçlaması da getirilir. Yetmedi, Hanı boşandıktan sonra evlenmesine de suç bularak ceza dosyasını kabartır. Zaten baştan ona seçim yasakları koydular. Hapse girdi. Hapse giren han yasaklatılan parti gerçeği ile yandaşları da bağımsız olarak seçime girdiler.
Kısa zamanlı bu fırtına yine de Pakistan halkında belli ki fazla olumsuz etki brakamadı. Korkutma ve yasaklar sandıkta tüm idiyalara göre yapılan usulsüzlük ve baskıları yine de Hanın taraftarlarının kazanmasına engel olmadı. Üstelik, girişte de belirtiğim gibi sonuçlar sekiz gün sonra açıklandı. Oda Hanın hapisaneden taraftarlarına sandığa sahip çıkıp protestolar yapmalarını söylemesiyle de zorlanarak açıklandığı da kesin. Yine de usulsuzluklar söyleniyor. Kesilen elektrik ağları, internet erişimindeki arızalar süresinde sandık oyunlarının da olduğu inancı yaygındır. Pakistan yetkilileri oldukça tedirgin. Hep baskı ve yasaklarla süreci taşımaya çalışıyorlar. Halk dirençleri ise yeri geldiğinde sert oluyor. Örneğin Hanın evinden alınırken ki bazı gösterilerde ilk defa Pakistan halkı orduya karşı direndi. Yargının ikili rolü ise bize Pakistan gerçeğinin öteki madalyon yüzünü gösteriyor. Aslında Pakistanda klasik politik alanda dinci ve daha yumuşak Halk partili ikili eksen vardı. Beş yıl önce Hanın kurduğu parti ise bu siyasal ekseni kırdı. Elbet kırışta bazı gelişmeler de olunca, uluslararası koşulların da direk etkilenmesi de oldu. Pakistanlaşma gerçeği bu defa sancılı şekliyle yaşanmaya başlatıldı
Pakistan da Amerikanın en iyi müttefiki ordu ve dinci partilerdi. Yargı ise yeri geldiğinde dalgalı oluyor. Bir dönem yargıçlar dahi sokağa çıkan bir ülkeden söz ediyoruz. Pakistanda da özellikle dış politika tutumu nedeniyle müdahaleler oldu. Ama, her türlü müdahaleleri zaten yaşayan Pakistan, yeri geldiğinde halkın da dirençlerinin yaygın olduğu da keksin. Nitekim imran Hanın görevden alınmasından sonra Han halkın ısrarla sakin kalmasını istemese, ülkede çok kan akacaktı. Ama, ordunun Amerikancı gerçeği ve yargının eski kesimin etkisinin ağırlıklı oluşu Hanı birçok kimine göre uydurulan suçla hapsedilesine karşın, yine de Hanın yandaşları hem de sandık hilelerinin de olmasına rağmen seçimde birinci sırada. Şimdiki korku ise yeni oyunlarla hükümetin Han yanlılarına geçmeme tehlikesi olmaktadır.
Kısaca, Pakistan bize halk ekseninin de tüm baskılara direnerek bazen istenilenin olamayacağını gösterdi. Şimdi Pakistan bıçak sırtında ordan oraya kayıyor. Kolay değil. Yer Pakistan ve hala sistemin etkisi altında. Amerika istihbarat ve Orduyla gayet içli dışlı. Zaten yakın tarih Pakistanındaki Talaban ve cihatçı gerçeği, ülkenin nasıl karışık halde olduğunun da acı birikimidir. Bakalım, Pakistan nereye doğru gidecek.
