Ukrayna savaşı yorgunu Avrupa’da Rusya yanlısı yönetim ve liderlerin giderek artması “birlik” içinde bazı sorunları beraberinde getiriyor.
Bu konudaki son örnek Slovakya oldu. Slovakya’da, 6 Nisan’da yapılan seçimde popülist Başbakan Robert Fico’nun müttefiki Peter Pellegrini’nin cumhurbaşkanlığı zaferi hükümet içindeki Rusya yanlısı akımı oldukça sevindirdi.
Üstelik bu başarı Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın Avrupa’da temsil ettiği Rusya yanlısı politikaları daha da güçlendirdi. Pellegrini’nin zaferinin kıta genelinde Ukrayna’ya verilen destek açısından iyi bir haber olduğu söylenemez.
PELLEGRINI’NİN ZAFERİ
Pellegrini’nin cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki zaferi ülkede Rusya yanlısı eğilimin ne düzeyde yüksek olduğunu gösteriyor. 1999’dan beri görülmemiş bir katılımla gerçekleşen cumhurbaşkanlığı seçimleri dikkat çekiciydi. Bu katılım aynı zamanda geçen yıl seçilen başbakan Robert Fico’nun eksikliğini hissettiği meşruiyetini de sağlamlaştırmış oldu.
Rusya yanlısı Başbakan Fico’nun desteklediği adayın oyların %53’ünden fazlasını alarak seçimi kazanması, halkın hükümetin otoriter politikalarına ve aşırılıklarına verdiği desteği de onayladı. Seçimin galibi Parlamento Başkanı 48 yaşındaki Pellegrini’nin 60 yaşındaki Batı yanlısı eski Dışişleri Bakanı Ivan Korcok’u geride bırakması sürpriz oldu. Pellegrini tüm kampanyasını hükümetle birlikte dayanışma ve işbirliği içinde çalışma sözü vererek yürüttü.
Pellegrini, bu kampanyasında başarılı olup %53 oyla rakibini ikinci turda yenerek kazandı. Pellegrini’nin, Korcok’un oyların %42,5’ini alarak açık ara önde çıktığı ilk turdaki ivmeyi tamamen tersine çevirmeyi başarması asıl sürpriz olandı.
İki hafta içinde Pellegrini ve Fico, Batıcı rakipleri Korcok’u ülkeyi savaşa sürükleyecek adam olarak karikatürize edip, kampanyayı Ukrayna’daki savaşla ilgili bir oylamaya dönüştürdüler.
DERİN HESAPLAŞMA
Ancak 6 Nisan’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin açık ara kazananı Rusya yanlısı başbakan Robert Fico oldu. Desteklediği aday Pellegrini’nin oyların %53’ünden fazlasını alarak kazandığı zafer, bu küçücük Orta Avrupa ülkesinin 5,5 milyonluk nüfusunun büyük bir çoğunluğunun Fico hükümetinin politikalarını onayladığını gösteriyor.
Aynı zamanda, bu başarı başbakan Viktor Orban’ın Macaristan’ını taklit etme politikasını desteklediğinin bir ürünü ve göstergesi.
Aşırı sağın ve Budapeşte tarafından kışkırtılan Macar azınlığın oyları Pellegrini’ye ilk turda alamadığı desteği verdi. Yenilgisini kabul eden Ivan Korcok ise seçim sürecinde rakibini “korku” yaymakla suçladı. “Nefret ve tutku yayıp rakibini bir savaş adayına dönüştürerek başkan olabilen ilk kez bir adam gördük” diyerek rakibini kınadı!
SEÇİM DEĞİL REFERANDUM
Başbakan Robert Fico, bunun bir seçimden öte referandum olduğu görüşünde. Slovakya’da cumhurbaşkanlığı makamı büyük ölçüde törensel olsa da, özellikle yargıdaki bazı atamaları etkiliyor ve yasaları parlamentoya havale edebiliyor. Bir avukat olan ve yolsuzluğa karşı geniş bir halk hareketinin ardından seçilen, eski cumhurbaşkanı Zuzana Caputova kendisine yönelik “saldırılardan tiksinerek adaylıktan vazgeçtiğini” dile getiriyor.
Müttefikinin zaferiyle güçlenen ve görevden alındıktan sonra Ekim 2023’te Slovakya’da iktidara geri dönen başbakan Fico, pek çok kesimi karşısına aldı. Slovakların, “liberal medya, Batıcı aktivistler, ve STK’lar tarafından bu ülkeye yönelik tehditlerin farkına vardığını” savundu. Cumhurbaşkanı seçilen Pellegrini ise, “Slovakya’nın savaştan değil barıştan yana kalması için” her şeyi yapacağını söyledi.
ORBAN’IN HESAPLARI
Avrupa yanlısı, merkez sağcı Donald Tusk tarafından yönetilen Polonya’yı kaybeden Macar başbakanı Viktor Orban, artık Slovakya’nın AB içindeki sarsılmaz destekçisi olabilir. Orban ve Fico, Rusya konusunda benzer görüşlere sahip ve Putin ile dayanışma içerisindeler. Ukrayna’ya destek konusunda çekimserler ve savaşın bitmesini savunuyorlar. Gelişmeler AB tarafından yakından takip ediliyor.
Başbakan Fico, son Avrupa zirvelerinde, Brüksel’in kendisine sağladığı ekonomik avantajları korumayı tercih ederek Ukrayna’ya yardım konusunda veto yetkisini kullanmaktan son dakika vazgeçti. AB endişeli. Orta Avrupa’daki Rusya yanlısı akımların yükselişi Brüksel’i rahatsız ediyor.
