İspanyanın özerk eyaleti Katalonyada seçimler yapıldı. Parlementer seçimlerin ilk önemli sonucu: on yıldır bölgeği yöneten bağımsızlık savunucuların çoğunluğu kaybetmesidir. İspanyada da yönetinde olan Sosyalist sosyaldemokrat parti ise birinci oldu. Bir anlamda sorunun AB eksenine dek yansıyan Katalonya, şimdi banbaşka denklemlerle yeni bölgesel hükümetin kurulması sürecine girdi.
Katalonya, ispanyanın bir özerk bölgesi 135 yrtrl mrclis vekiliyle yönetiliyor. Parlementonun özerk bazı yetkileri de var. son dönemde Katalonya bağımsızlık eylimleriyle gündem oldu. Kısa zaman önce referandum dahi yapıldı. Merkezi ispanya yönetimi bunu brakın tanımayı, o dönemin yöneticilerini de yargıladı. Birisi hapise öteki de sürgünde bulunuyor. Yine de bağımsızlık partileri çoğunlukla yerel yönetimde olmaktaydı.
Son seçimde ise birlikte partisi birinci sırayı kaptırdı. 42 Sosyalistler, 35 Katalonya birlikteliği partisi, 32 Cumhuriyetci sol parti vekil aldı. Dikati çeken üst düzey değişimi yanında diyer partilerde de önemli kayışlar oldu. Örneğin Muhavazakarlar önemli sayıda vekil artırdı ve dördüncü sıraya oturdu. Faşist iki parti de yerel meclise girdi. Birisi yeni ikincisi ise önemli sayıda oy artırarak vekil kazandı. Sol eksenli iki parti ise epey düşüş oluşturdu.
Kısaca özelediğim taplo bize şunu basitçe gösteriyor. Özellikle bağımsızlık yanlıları azaldı. Çoğunluğu kaybeti. Birinci sırada olan sosyalistler ise hükümeti kuramıyor. Fakat, daha seçim bitmeden Sosyalist parti Sançes açıkça faşistlerle hükümet kurmayacağını açıkladı. Gerçi burası Avrupa ve nice sözün sonradan bozulduğuna da tanık olduk.
Seçimde bağımsızların kaybetmesi veya azınlığa düşmelerindeki önemli etkenler de oldu. Örneğin ispanyada sol kualisyonun olması önemliydi. Son dönemde meclise gönderilen ve zamanında okuyucumuza yazdığımız yasa epey eki yaptığı ablaşılıyor. Yasanın önemli bazı madelerinde, af çıkarılması ve yargılamaların durdurulması da vardı. Bu yasanın ispanya sağını da ayağa kaldırdığı akıldadır. Bunun anlamı, hapisteki liderler ve sürgündeki eski liderinin ülkeğe dönmesi demekti.
İkinci koşul ise Birlikte partinin yolsuzluk nedeniyle oraya konulan idiyalardı. Bu partiyi yıpratı. Zatem bu iki etkenin, oy kayışına neden olması yetiyordu. Fakat, genelde sol eksende Sosyllistler dışında oy kaybedilirken, muhavazakarlarla faşistlerin oy artırması AB gerçeğinin aynası gibidire. Muhavazakarların kualisyon ortağı olma olasılığı epey yüksek olma durumu da var. fakat, konu Katalonya olunca kaygan zemin de her zaman var. ispanyanın bu özerk eyalet bölgesi epey zamandır bağımsızlık nücadelesi verdiği ortada. Üstelik yasaklara karşın bağımsızlık referandunu da yaptı. Katılımın azlığına karşın yaklaşık tüm oya yakını da evet demesi tesadüf olamazdı. Baskılara rağmen kararın alınması da başka konumdu.
Katalonya, ispanyanın önemli eyaletidir. Öyle ki ekonomik olaraknispanyanın en zangin bölgesidir. Fakat en çok vergi veren yer olmasına karşın, kendilerince bunun kendilerine dönme oldukça azdır. İspanyada krizler olunca da Katalonyada da bağımsızlık eylimleri tetiklendi. AB dahi buna müdahale yaptı. Öyle ki “bağımsız olunursa, AB toprağı olmasına son verilecekti”. Bu ayni zamanda AB ateşle oynama gerçeği oluyordu. Çünkü sadece Katalonya değil, İskoçya Flamank gibi birçok AB içi yöre bağımsızlık talebindeydi. Gerçi İskoçya şimdi ingilterenin AB çıkışı ile o tehlikeli sonuç artık kalktı. Ama, AB müdahalesi gelecek yöre için de oldukça tehlikeler oluşmasına da adaydır. Kaalonya ve Flamank bölgelerinin abğımsızlık eylimleri oldukça yüksek. Buda geleceğin siyasal oluşum açısından önemli fay hatına dönüştü.
Sıralanan öteki gelişmelerle birlikte, Katalonya seçimleri önemlidir. Üstelik onca bağımsızlık talebine ve referandum sonucuna rağmen gerileme oy durumu da siyasal yönetimin durumuyla da alakalıdır. Birlikte partisinin yönetim sorunları ile ispanyada sol bloğun olması adeta bazı kayışları etkiledi. Öyle etkiledi ki seçime yakın tartışılan yasa, kısa zamanda bazı liderlerin ülkeğe dönmesi veya tutukluların serbes brakılması hamlesi karşılık bulduğuna benziyor. Üstelik Sançesin de sağlık bakanlığındaki bazı başarıları liderlik açısında seçki haline ulaştığı da anlaşılıyor. Ama en önemli tehlike, faşist partilerin hem de Katalonya gibi yerde desteğini artırması. Tüm AB eksenindeki yükselen faşist seçenek oldukça tehlikelidir. Soldaki gerileme de buna yönelik tersinden işleyince, gelecek AB siyaseti için kuşkulanmanın da normal haline gelişine tanık oluyoruz.
Elbet Katalonyadaki mücadeleler ve ikili seçkiler devam edecektir. Hele ispanyada muhavazakar faşist bloğunun yükselmesi ile ayrıcılığın artmasıyla, Katalonyadaki bağımsız ateşini yükseltecek. Sol yelpazenin daha sol demokrat sınıfsal ekseni de oturdukça birlikte yaşamın da koşulalrı zenginleşecektir. Bir anlamda Katalonyadaki durum ispanyanın da geleceği ile alakalıdır. Belli olan Katalonyada da bağımsızlık eyliminin yüksek olduğu gerçeğidir. Kapitalist sistemin eşitsiz yönetim şekli,paylaşımın nderinleşmesi ve en son yükselen faşizmin siyasal yerleşimi, ülkede de sorunlar açacağı kesin. Kapitalist kriz ve sorunlar sadece Katalonyada değil AB içinde dahi ayrıcalıklı partileri yükseltiği kesindir. Hem de en refah gösterilen AB ve Nato Merkezli Belçikada dahi.
Kısaca, Katalonya özellikle bizim gibi yaşayan değişken ilişkili bağınlı yerlerde dikatle izlenmesi gereken yörelerdir. Zengin turiznibe ve güzel tabiyatına karşın Katalonya ispanyanın hep önemli sol demokrat özerk bölgelerinden biridir. İspanya zengin ekonomik gerçeği ile Katalonyanın kaybedilmesi, önemli gelir kaybının da olacağı kesindir. Son söz Kaalonya ispanya iç savaşında önemli yerdi. Katalonyanın faşistlerin eline geçmesiyle savaşı cumhurieytcilerin kaybettiği artıkn kesinleştiydi. Buda tarihinanı olarak yakın tarihin önemli bilgisidir.
